Umowy na dostarczanie produktów rolnych - będzie nowelizacja?
W związku z wprowadzeniem nowych przepisów nakładających kary na przedsiębiorców za nabywanie produktów rolnych bez pisemnej umowy z producentem, zadaliśmy Rzecznikowi Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi pytanie, czy nowe przepisy mają dotyczyć jedynie produktów z krajowych upraw? I jak sytuacja ta wygląda z produktami importowanymi? Czy w tym przypadku przedsiębiorca (np. właściciel niewielkiego warzywniaka) także będzie musiał podpisywać umowy z producentami owoców i warzyw z innych krajów europejskich niezależnie od wielkości zakupu?
W odpowiedzi otrzymaliśmy informacje, że korzystając z możliwości, jakie przewiduje rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (OJ L 347 z 20.12.2013), Polska wdrożyła przepisy w zakresie kształtowania właściwych stosunków umownych, o których mowa w art. 168 ust. 1 lit. a tego rozporządzenia.
3 października 2015 r. weszły w życie m.in. przepisy ustawy z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U z 2015 r. poz. 1419) w zakresie zawierania umów na dostarczanie produktów rolnych należących do sektorów, o których mowa w art. 1 ust. 2 rozporządzenia nr 1308/2013. Artykuł 38q ust. 1 w brzmieniu nadanym w tej ustawie stanowi, że każde dostarczanie produktów rolnych do pierwszego nabywcy (m.in. zbóż, cukru, suszu paszowego, nasion, chmielu, tytoniu, owoców i warzyw, produktów z przetworzonych owoców i warzyw, mleka i przetworów mlecznych, wołowiny i cielęciny, wieprzowiny, baraniny i koziny, jaj, mięsa drobiowego, produktów pszczelich, wina, alkoholu etylowego pochodzenia rolniczego), z wyłączeniem sprzedaży bezpośredniej, przez producentów, grupy producentów tych produktów, organizacje producentów albo zrzeszenia organizacji producentów, wymaga pisemnej umowy spełniającej określone warunki. Zgodnie z art. 38q ust. 2 w przypadku, gdy pierwszym nabywcą nie jest przetwórca, umowa między kolejnymi nabywcami jest również zawierana na piśmie.
Z obowiązku zawarcia umowy, zgodnie z art. 38 q ustawy o ARR wyłączona jest sprzedaż bezpośrednia, o której mowa w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 września 2015 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej. Sprzedażą bezpośrednią objęte są wyłącznie produkty pochodzenia zwierzęcego wyprodukowane z własnych surowców (np. jaj, drób, miód, itp.). Umowa nie jest wymagana również w przypadku, gdy dostawca zbywa produkty rolne nabywcy mającemu formę spółdzielni, której producent jest członkiem, a statut tej spółdzielni lub przepisy i decyzje w nim zawarte lub z niego wynikające, zawierają przepisy o podobnych skutkach jak wymogi umów wynikające z ustaw (z wyjątkiem umów na rynku cukru).
W świetle obowiązujących przepisów każde dostarczanie produktów rolnych do pierwszego nabywcy wymaga pisemnej umowy, z uwzględnieniem przytoczonych powyżej wyłączeń.
Przepisy wprowadzające wymóg pisemnej umowy na dostawy produktów rolnych funkcjonują już blisko 1,5 roku - Ustawa z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2015 poz. 1419) weszła w życie 3 października 2015. Od czasu jej obowiązywania, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie otrzymywało żadnych informacji o konieczności doprecyzowania przepisów ustawy. Nie było również zastrzeżeń, co do przepisów wprowadzających obowiązek zawierania umów na piśmie na dostawy produktów rolnych bez określenia limitów co do wielkości lub ilości.
Obecnie, po wejściu w życie przepisów ustawy z dnia 15 grudnia 2016 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczym, na podstawie których wprowadzone zostały kary za nieprzestrzeganie wymogu sporządzenia pisemnej umowy, zainteresowanie nabywców tymi przepisami wzrosło. Dlatego też Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi po szczegółowym przeanalizowaniu okoliczności utrudniających zastosowanie się do obowiązujących wymogów rozważa niezbędny zakres nowelizacji przepisów ustawy.
W obecnym kształcie ustawa bardzo utrudnia handel produktami rolnymi, niezależnie od skali. Stanowi ona szczególne utrudnienie dla mniejszych przedsiębiorców posiadających niewielkie sklepy z tym asortymentem. A jak informuje rzecznik MiNROL Dariusz Mamiński, zgodnie z art. 38q ust. 2, w przypadku gdy pierwszym nabywcą nie jest przetwórca, umowa między kolejnymi nabywcami jest również zawierana na piśmie. Oznacza to, że dotyczy ona zarówno produktów z krajowych upraw jak i importowanych.
Koniec handlu giełdowego?
czytaj dalej
Wzrosną dotacje państwa do ubezpieczeń rolniczych
czytaj dalej
MiNROL o polskim sadownictwie
czytaj dalej