Nawożenie ziemniaków cz. 2
Nawożenie mineralne
Dawkowanie nawozów mineralnych w uprawie ziemniaków powinno uwzględniać zasobność gleby, ilości składników odżywczych dostarczonych z nawozami organicznymi oraz to czy uprawy będą nawadniane, jak też jakie odmiany ziemniaków są uprawiane. Jeżeli stan gleby jest nieznany można zastosować ogólne zasady nawożenia mineralnego: proporcja azotu do fosforu i do potasu jak 1 do 0,5 – 1 do 1,5 – 2 dla ziemniaków jadalnych i 1 do 0,5 – 1 do 1,2 – 1,5 dla ziemniaków skrobiowych i przeznaczonych do przetwórstwa. Nie mniej nawożenie będzie skuteczniejsze i zoptymalizowane jeśli zasobność gleby jest znana.
Jak wspomniano w części pierwszej niniejszego tekstu, najważniejsze z punktu widzenia wielkości przyszłego plonu i jakości bulw ziemniaków ma właściwe nawożenie azotowe. Przy czym należy pamiętać, że kwaśna gleba (pH poniżej 5), uboga w próchnicę i brak nawadniania utrudniają pobieranie azotu przez korzenie roślin. Ziemniaki odmian wczesnych potrzebują ogółem 40 – 80 kg azotu, a ziemniaki odmian późnych 110 – 170 kg tego pierwiastka.
Na kwaśnych glebach zwiększone dawki azotu w nawożeniu doglebowym są niewskazane. Po przedplonach motylkowych, strączkowych i roślinach uprawianych na oborniku można zmniejszyć dawki azotu o 20 – 30 proc. w stosunku do uprawy po zbożach. Przy zastosowaniu nawadniania należy zwiększyć dawkę azotu nawet o 30-40 kg N/ha. Wyższą o 10-15 proc. dawkę azotu można zastosować w uprawach, gdzie prowadzona będzie kompleksowa chemiczna ochrona roślin.
Nawozy azotowe, najlepiej w formie mocznika, należy stosować wiosną, w dawkach zależnych od zasobności gleby i hodowanych odmian ziemniaków. W miarę zwiększania ilości dostarczanego ziemniakom azotu rośnie w uprawie udział dużych bulw, co w Polsce jest istotne dla ziemniaków jadalnych i oczywiście jest bardzo ważne dla ziemniaków uprawianych na chipsy i frytki. Ważne jest jednak aby nie zostały podane zbyt wysokie dawki azotu, gdyż powoduje to wydłużenie czasu wegetacji i spadek jakości ziemniaków – ich łatwiejsze ciemnienie, podatność na uszkodzenia i gorsze właściwości przechowalnicze.
Fosfor przyśpiesza dojrzewanie roślin, zwiększa odporność na choroby i uszkodzenia mechaniczne bulw oraz wpływa korzystnie na trwałość przechowalniczą. Nawozy fosforowe pod ziemniaki na glebach średniozwięzłych i zwięzłych o uregulowanej kwasowości można stosować jesienią pod orkę przedzimową lub wiosną przed wiosenną uprawą roli. Na glebach lekkich i kwaśnych lepsze efekty uzyskuje się przy wiosennym stosowaniu superfosfatu.
Potas ma wpływ na jakość bulw i zawartość skrobi. Najlepszymi z nawozów potasowych pod ziemniaki są siarczan potasu i kalimagnezja. Nawozy potasowe na glebach średnio zwięzłych i zwięzłych można wysiewać jesienią pod orkę przedzimową, natomiast na glebach lekkich i w rejonach o większej ilości opadów najkorzystniejsze jest wiosenne ich stosowanie. Potas zwiększa efektywność fotosyntezy i oddychania; przyczynia się do wzrostu ilości bulw dużych w plonie, szczególnie przy niedostatku opadów w okresie intensywnego wzrostu. Większa zawartość potasu w bulwach zmniejsza straty powodowane przez choroby w okresie przechowywania i ubytki masy na oddychanie, parowanie i gnicie.
W procesie nawożenia ziemniaków należy wziąć pod uwagę fakt, iż stosowanie nawozów jednoskładnikowych jest mniej efektywne z punktu widzenia ekonomicznego (większe nakłady czasu i pracy, wyższe koszty paliwa) niż użycie nawozów wieloskładnikowych. Dlatego korzystniejsze jest stosowanie nawozów kompleksowych NPK jak polifoski, lubofoski o odpowiedniej proporcji składników dla ziemniaka.
W nowoczesnym procesie produkcji ziemniaków ważne jest też to, żeby pamiętać, iż nawożenie doglebowe nie zawsze gwarantuje zapewnienie ziemniakom odpowiednich ilości składników odżywczych. Przy niekorzystnych warunkach glebowych i małym nawilgoceniu gleby korzenie nie są w stanie dostarczyć roślinom niezbędnych ilości składników pokarmowych. W takim przypadku dobrą alternatywą jest nawożenie dolistne.
Nawożenie ziemniaków cz. 1
Jeszcze o eksporcie ziemniaków
Więcej ziemniaków w Europie
