Pogoda szansą dla jabłek

2019-06-03 11:16

Według analityków EastFruit niezwykle chłodna wiosna 2019 roku doprowadziła do dużych i nietypowych zmian na rynku owoców w UE, wpływając również na rynki Ukrainy i Mołdawii. Pośrednio sytuacja ta miała wpływ na rynek największego regionalnego importera owoców - Federacji Rosyjskiej.

Nudny i zbyt tradycyjny owoc, którym jabłko stało się dla młodych konsumentów w Europie, w ostatnich latach przegrywa konkurencję na rzecz egzotycznych owoców zamorskich oraz owoców jagodowych, szczególnie modnych jak borówki. W rezultacie światowy handel jabłkami przestał rosnąć, pomimo ciągłego wzrostu produkcji, podczas gdy światowy handel owocami jagodowymi pozostaje w trendzie wzrostowym.

Jednak wiosna 2019 roku wywróciła wszystko do góry nogami. Rekordowe zbiory jabłek w 2018 roku w Polsce, na Ukrainie i wielu krajach UE doprowadziły do tego, że zapasy jabłek w UE pozostały rekordowo wysokie. Podobną sytuację zaobserwowano na Ukrainie. Mołdawia, dzięki dostępowi do rynku rosyjskiego, była w stanie uniknąć tego problemu, ale nawet tam sezon był daleki od tego, czego wielu oczekiwało - ceny były rekordowo niskie.

W drugiej połowie kwietnia i na początku maja, kiedy tradycyjnie popyt na jabłko spada z powodu wejścia wczesnych owoców, w tym owoców miękkich, sytuacja uległa znacznym zmianom. Niskie temperatury opóźniły dojrzewanie owoców w wielu krajach południowej i środkowej Europy i doprowadziły do pogorszenia ich smaku i wyglądu, co sprawiło, że konsumenci często wybierają zamiast nich tradycyjne jabłko, zwłaszcza, że jego ceny były bardzo przystępne. W tej sytuacji korzyści odniosły również banany - ich sprzedaż była również niezwykle wysoka.

Na Ukrainie ceny hurtowe jabłka w maju bieżącego roku były średnio półtora razy niższe niż rok wcześniej. Podobnie cena detaliczna kształtowała się na stosunkowo niskim poziomie. Mogłyby być jednak jeszcze niższe, gdyby nie zimna wiosna - w końcu maja ukraińskie jabłko stało się znacznie droższe. Średni wzrost hurtowych cen jabłek, według monitoringu EastFruit, osiągnął 31 procent, chociaż wcześniej oczekiwano, że ceny jabłek w maju mogą spaść pod wpływem rekordowych zapasów i spadku popytu. Doprowadziło to nawet do intensyfikacji importu jabłek na Ukrainę, głównie z Polski, ponieważ nagle nie było wystarczającej podaży wysokiej jakości produktu.

„Według naszych szacunków, w maju wielkość rynku jabłek była rekordowa w całej historii. Było to ułatwione zarówno przez wyjątkowo niskie ceny samego jabłka, jak i znaczną różnicę w cenach detalicznych jabłek i innych rodzajów owoców, co sprawiło, że produkt ten był najbardziej przystępny ”, mówi Katerina Zwierjewa, dyrektor ds. Rozwoju Ukraińskiego Stowarzyszenia Producentów Owoców i Warzyw (UPOA). „Kolejnym ważnym argumentem na korzyść jabłka była wysoka jakość produktów, dzięki ciągłemu zwiększaniu pojemności magazynowej na Ukrainie. Najważniejszym czynnikiem był oczywiście późniejszy niż zwykle początek sezonu owoców miękkich. Niepoślednią rolę odegrały drogie tradycyjne warzywa - zauważa Katerina Zwierjewa.

W UE jabłka kosztują w wielu przypadkach jedną trzecią taniej niż zwykle i półtora razy taniej niż w maju 2018 roku, kiedy na rynku brakowało tych owoców. Niemniej jednak nawet Polska, gdzie zapasy były katastrofalnie wysokie, zdołała podnieść ceny jabłek. Według danych EastFruit z monitorowania cen hurtowych, cena jabłka w Polsce wzrosła w maju średnio o 15 procent, podczas gdy polscy uczestnicy rynku zauważyli, że ceny wzrosły w dużej mierze ze względu na bezprecedensowy poziom popytu krajowego.

We Włoszech, gdzie z reguły konsumenci mają duży wybór lokalnych truskawek i czereśni, a także moreli, a nawet brzoskwiń i nektarynek, nawet w ostatnim tygodniu maja praktycznie nie było sprzedaży wysokiej jakości czereśni. Inne rodzaje owoców były w sprzedaży, ale ich jakość pozostawiała wiele do życzenia.

„Włoskie stowarzyszenia branży owocowej liczą straty. Według różnych szacunków, ze względu na zimną, deszczową pogodę w kraju, utracono nawet połowę upraw czereśni, a uprawy wczesnej moreli, brzoskwini i nektarynki uległy znacznej zmianie ”- powiedział Andriej Jarmak, ekonomista w dziale inwestycji Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO). „Jednocześnie włoscy producenci jabłek są bardzo zadowoleni ze sprzedaży w maju - zauważają, że rynek wewnętrzny, na który nie mieli wielkiej nadziei, stał się priorytetem, podczas gdy zazwyczaj w tym okresie to eksport jabłek jest głównym kanałem sprzedaży”, zauważa ekonomista FAO.

W Mołdawii ceny hurtowe jabłek w maju wzrosły o 3,8 procent - czyli raczej skromnie. Jednak biorąc pod uwagę rekordowe zapasy produktów na początku sezonu i bardzo powolną sprzedaż jabłek we wrześniu - grudniu, można powiedzieć, że wzrost cen jabłek w maju jest dużym sukcesem dla tego kraju.

W Rosji rozwinęła się niezwykła sytuacja. Tutaj, po raz pierwszy w historii, w maju na rynku można było znaleźć lokalne jabłka. Zazwyczaj rosyjscy producenci jabłek kończą sezon w marcu-kwietniu, a w maju dominuje import. Jednak w tym roku w maju aktywnie kontynuowano sprzedaż jabłek z rodzimych magazynów, co wraz ze sprzedażą jabłek z Mołdawii i Serbii doprowadziło nawet do spadku hurtowych cen tego typu owoców.

W rezultacie, hurtowe ceny jabłek w Rosji, według EastFruit, spadły o 4 procent w maju - co jest niesamowitym zjawiskiem dla tego kraju. To również stymulowało popyt - rosyjscy konsumenci, w przeciwieństwie do ukraińskich i europejskich, nie spodziewają się dużych ilości owoców jagodowych na rynku w maju. Nawiasem mówiąc, Uzbekistan, który według naszych szacunków w maju wysłał rekordowe ilości czereśni i moreli do Rosji, miał na to wpływ.

Analitycy rynku spodziewają się, że w czerwcu popyt na jabłko może znacznie spaść, jeśli nie pojawią się nowe katastrofy pogodowe. Jednak nawet w tym przypadku można podsumować, że zła pogoda w maju pomogła uratować rynek jabłek w Europie i na Ukrainie przed upadkiem.