Oszczedzaj czas i pieniadze- wszystkie informacje o cenach owoców i warzyw w abonamencie Fresh-market.pl

Kup teraz abonament!

Zwalczanie wciornastków

Głównym sprawcą szkód jest wciornastek tytoniowiec – uskrzydlony owad dorosły długości do 1,3 mm. Jest koloru od żółtego do ciemnobrunatnego, a bezskrzydłe larwy są żółto-zielone. Z innych gatunków występują m.in. wciornastek cienkoróg i zęborogi. Są one jednak nieliczne i jak dotychczas nie wyrządzają większych szkód.

Objawy uszkodzeń powodowanych przez wciornastki

Osobniki dorosłe, nimfy i larwy wysysają soki z tkanki roślin. Na szczypiorze widoczne są początkowo białosrebrzyste plamki, które z czasem zlewają się, tworząc rozległe uszkodzenia. Szczypior staje się wówczas szary, ulega deformacji i zasycha. Uszkodzone rośliny słabo rosną, zamierają, wykształcając małe cebule, a czosnek nie tworzy ząbków.

Na porze natomiast, poza szczypiorem, wciornastki żerują także głęboko w pachwinach liści. Silnie porażone pory wykształcają mało mięsistą dolną część liści stanowiącą część jadalną, a górna część liści zasycha. W miejscach żerowania widoczne są drobne, czarne grudki, które są odchodami wciornastków.

Wciornastki są również szkodnikami na plantacjach nasiennych. Silnie uszkodzone nasienniki usychają lub tworzą drobne nasiona o słabej zdolności kiełkowania. Szczypior cebuli jest uszkadzany już we wczesnej fazie wschodów (1–2 liście).

Jednak najbardziej szkodliwe są bezpośrednio przed fazą tworzenia części spichrzowej (główki) cebuli będącej w fazie 3–5 liści. Okres ten przeważnie przypada na trzecią dekadę czerwca i początek lipca. Osiągnięcie poziomu 150–170 osobników (dorosłych i larw) na roślinę obniża plon średnio o 40%.

Biologia wciornastków

Wciornastki zimują w stadium dorosłego owada, w wierzchniej warstwie ziemi (do głębokości 10 cm), w zeschniętych resztkach roślin i chwastów, a także na miedzach, w rowach melioracyjnych oraz na plantacjach z roślinami wieloletnimi. Z kryjówek wychodzą wczesną wiosną.

Początkowo żerują i rozmnażają się na roślinach dziko rosnących w miejscu zimowania, a później przechodzą na uprawy, żerując do późnej jesieni. Ich liczebność wzrasta zwykle od połowy maja i trwa aż do likwidacji plantacji. Po zbiorze cebuli i czosnku część wciornastków na zimowanie pozostaje na polu.

Część populacji natomiast opuszcza plantację, przelatując na inne uprawy, m.in. na por, kapustę głowiastą, cebulę ozimą. Od wiosny do jesieni wciornastek tytoniowiec może mieć od 4 do 6 pokoleń. Rozwój jednego pokolenia trwa od 15 do 30 dni. Na uprawach pod okryciem mogą rozwijać się dalsze pokolenia także w ciągu zimy.

W okresie wiosennym część uskrzydlonych dorosłych osobników przelatuje na pola. W okresie zbiorów część wciornastków ukrywa się pod łuskami cebuli lub liśćmi pora, przedostając się do przechowalni bądź magazynów. W sezonie wegetacyjnym istotny wpływ ma przebieg pogody.

Wciornastki należą do owadów ciepłolubnych. Z tego względu najkorzystniejsze warunki rozwoju osiągają przy stabilnej, ciepłej i suchej pogodzie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zakładanie plantacji

Przy zakładaniu plantacji należy uwzględniać izolację przestrzenną, unikając bezpośredniego sąsiedztwa z innymi preferowanymi roślinami żywicielskimi: czosnkiem, porami, kapustą głowiastą lub też z uprawami pod okryciem. Resztki pożniwne pochodzące z porażonych plantacji powinny być zniszczone lub głęboko przyorane.

Lustracja roślin

Przy prowadzeniu obserwacji w okresie nalotu na plantację należy zwrócić uwagę na pachwinę liści, w której początkowo ukrywają się i żerują wciornastki. Dotyczy to wszystkich roślin cebulowych. Stwierdzenie obecności 6–10 wciornastków na lustrowanych roślinach jest sygnałem do rozpoczęcia zabiegów zwalczania poprzez opryskiwanie plantacji zalecanymi środkami ochrony roślin.

Lustrację przeprowadza się w rzędach roślin do 10 m od brzegu plantacji, przeglądając około 15 roślin w odległości kilku metrów. Wskazane jest wykonanie 3 zabiegów w odstępie 3 dni.

Ochrona plantacji przed wciornastkami

Pierwszy zabieg można ograniczyć do rzędów znajdujących się na obrzeżu plantacji stykających się z miedzą lub zaroślami. W okresie załamywania się 50% szczypioru na plantacji wykonuje się kolejny zabieg, powtarzając go w miarę potrzeby (obecność uskrzydlonych osobników). Podobne zabiegi prowadzi się w przypadku czosnku.

Na plantacjach z porami zabiegi ochronne powinny rozpoczynać się w okresie, kiedy stwierdza się zasychanie około połowy szczypioru na plantacji cebuli lub czosnku. Wskazane jest wykonanie 2–3 zabiegów ze względu na przedłużający się nalot wciornastków z innych pól, na których przeprowadzono wcześniejszy zbiór.

Do interwencyjnego zwalczania wciornastków aktualnie zaleca się następujące insektycydy: Bulldock 025 EC (0,2 l/ha), Cyperkill Max 500 SC (0,05 l/ha), Fastac 100 EC (0,09 l/ha), Karate Zeon 050 CS (0,12 l/ha), Sumi-Alpha 050 SC (0,2 l/ha). Działają one skutecznie w temperaturze powietrza od 15 do 25°C. Zabiegi najlepiej wykonywać w godzinach porannych bądź wieczornych. Środki należy stosować przemiennie; przynajmniej dwa z wymienionych insektycydów.

Z uwagi na pokrycie szczypioru warstwą wosku, dodaje się zwilżacz dla lepszej przyczepności środka do rośliny. Dotyczy to środków, których producent zaleca dodanie substancji przyczepnych. W przypadku cebuli i czosnku stosuje się około 400 l cieczy użytkowej na hektar. Na plantacji porów, szczególnie w okresie jego wzrostu (sierpień), należy stosować 500–600 l cieczy użytkowej na hektar.

Autor: Prof. dr hab. Jerzy Szwejda – Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach.

 

 

 

Słowa kluczowe: cebula, czosnek, por, ochrona, uprawa, wciornastki
Dodaj komentarz
Możliwość komentowania dostępna tylko dla użytkowników z wykupionym abonamentem
PODOBNE