O pomidorach z naukowego punktu widzenia

Tekst jest tłumaczeniem artykułu Johna Andersona pt. Lycopene in Tomatoes Reduces Prostate Cancer Risk by 35%. Artykuł jest dostępny pod adresem www.alternativemedicine.com, rozdz. Natural Pharmacy.

Pomidor jest głównym źródłem likopenu, dlatego najbardziej poszukiwane są odmiany, zawierające jego duże ilości.

Pracownicy z izraelskiego instytutu Lyco-Red Natural Products Industries w Beer-Sheva, stosując normalne krzyżowanie do produkcji pomidorów, opracowali metodę pozyskiwania odmian czterokrotnie bardziej bogatych w likopen, niż dotychczas uprawiane.

Kto mógłby pomyśleć, że jednym z najlepszych czynników chroniących mężczyzn przed rakiem prostaty jest pomidor? Substancja, która nadaje pomidorom głęboki, czerwony kolor, zmniejsza w 35 proc. ryzyko zachorowania na raka prostaty.

Likopen, bo o nim mowa, należy do rodziny naturalnych pigmentów (karotenoidów), występujących u roślin i zwierząt. Najbardziej znanym, spośród około 500 występujących w przyrodzie karotenoidów, jest Beta-karoten, który odpowiada za wytwarzanie witaminy A.

Najnowsze badania dowodzą, że likopen jest z kolei jednym z najlepszych antyutleniaczy. Posiada właściwości chroniące nasz organizm przed licznymi chorobami, w tym przed rakiem.

Naukowcy z Wydziału Medycyny Uniwersytetu Harvard zbadali 47894 mężczyzn w wieku 40-75 lat, u których w ciągu minionych sześciu lat nie stwierdzono żadnych chorób nowotworowych. Określono ich preferencje co do 131 różnego rodzaju dań głównych i przystawek.

Prowadzący doświadczenie naukowcy w formie wykresów, przedstawili roczne spożycie różnych składników pokarmowych przez każdego mężczyznę. Do zmniejszenia ryzyka wystąpienia raka prostaty przyczyniło się 46 różnych pokarmów, w tym sosy pomidorowe, pomidory, pizza i truskawki.

Badacze stwierdzili, że pierwsze trzy dania są źródłem likopenu, dostarczając około 82 proc. potrzebnej człowiekowi dawki (truskawki również obniżają ryzyko wystąpienia raka ale nie są źródłem likopenu).

U mężczyzn, którzy minimum 10 razy w tygodniu wybierali pokarmy zawierające pomidory, zachorowalność na raka prostaty spadła o 35 procent.

Likopen występujący w naszych artykułach żywnościowych należy do jednej z pięciu grup karotenoidów obecnych w przyrodzie. Niestety nie udało się wykryć korzystnego oddziaływania w pozostałych grupach karotenoidów, tj.: alfa-karotenów obecnych w marchwi, beta-karotenów (ziemniaki), lutein (szpinak), beta-kryptoxantyn (pomarańcza).

Mężczyźni z południowej części Europy, gdzie potrawy z udziałem pomidorów są jedzone szczególnie często, chorują na raka prostaty znacznie rzadziej niż np. zbadani Afro-Amerykanie czy mieszkający w Ameryce Azjaci. Ich dieta jest uboga w pomidorowe przysmaki.

Ciekawym i zaskakującym odkryciem podczas badań był fakt, iż skuteczniejsze działanie mają pomidory w różnego rodzaju sosach niż w postaci świeżej.
 
Likopen z soku pomidorowego nie jest zbyt łatwo przyswajalny, jednak kiedy podgrzeje się go wraz z oliwą (sporządzony zostanie sos pomidorowy), jego proces wchłaniania zdecydowanie wzrośnie.

Sosy przygotowane z dodatkiem oliwy podnoszą zawartość likopenu dwa, trzy razy.
Innymi słowy, przygotowywanie sosów pomidorowych jest lepszym sposobem na dostarczenie organizmowi likopenu.

Ekstrakt pozyskany z tych pomidorów nazywa się Lyc-O-Mato. Potrzeba około dwóch ton tych bogatych w likopen pomidorów, aby uzyskać 1 gram czystego extraktu likopenu. Następnie miesza się go z beta-karotenami oraz witaminą E, w celu poprawy ich przyswajalności i podniesienia korzyści, jakie dają antyutleniacze.

Lyco-O-Mato jest obecnie używany w 13 dodatkach spożywczych. Naukowcy w trakcie badań dokonali analizy krwi 121 mężczyzn. Ci, którzy jedli dużo sosów pomidorowych, mieli wyższy poziom likopenu.

Uczeni z Uniwersytetu Illinois z Chicago odkryli ponadto związek pomiędzy jedzeniem bogatych w likopen pokarmów, a znaczącym spadkiem zachorowalności na raka gardła.

W jaki sposób likopen chroni prostatę przed rakiem? Warto wiedzieć, że likopen jest głównym karotenoidem obecnym we krwi, a także w różnych tkankach, jak: wątroba, nerki, gruczoły dokrewne, jajniki, prostata.

Badacze uważają, że likopen chroni organizm przed szkodliwymi utleniaczami, jak np. wolne rodniki. To jeden z najlepszych antyutleniaczy. Dr Gionannucci podkreśla, że likopen jest najbardziej skutecznym likwidatorem wolnych rodników spośród znanych karotenoidów.

W normalnym procesie zamiany składników pokarmowych w energię (metabolizm), nasz organizm wytwarza wolne rodniki. Są one atomami, posiadającymi wolne elektrony, przez co mogą łączyć się z innymi molekułami w reakcji chemicznej utleniania.

Niezahamowana niczym reakcja utleniania ma bardzo niekorzystny wpływ na nasz organizm. Powoduje wiele groźnych chorób jak artretyzm, choroby serca oraz rak. Podstawowym sposobem unicestwienia wolnych rodników, zanim jeszcze wyrządzą szkodę, jest zahamowanie procesu utleniania.

Popularne antyutleniacze zawierają witaminy C i E, selen oraz beta-karoten. Ich rola polega na wiązaniu wolnych elektronów w rodnikach, przez co nie mogą one więcej wchodzić w niebezpieczne dla organizmu reakcje.

Przypuszczalnie, likopen spośród wszystkich "pożeraczy” wolnych rodników, najlepiej chroni nasze ciało. Naukowcy wykazali, że jest on ponad dwukrotnie bardziej skuteczny niż beta-karoten.



Źródło: fresh-market.pl, za portal „Rolnictwo”, www.alternativemedicine.com