8 produktów z Polski uzyskało ochronę Unii Europejskiej
Z związku z licznymi pytaniami wpływającymi do MRiRW dotyczącymi różnicy między Listą Produktów Tradycyjnych a rejestracją i ochroną nazw produktów rolnych i środków spożywczych w Unii Europejskiej uprzejmie wyjaśniamy, co następuje:
Lista Produktów Tradycyjnych została utworzona na mocy ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych (Dz. U. 2005 Nr 10, poz. 68 oraz z 2008 r. Nr 171, poz. 1056 i Nr 216, poz. 1368). Listę prowadzi Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi i marszałkowie województw. Zgodnie z nowelizacją ww. ustawy, która weszła w życie w dniu 6 stycznia 2009 r. na Listę wpisywane są produkty, których jakość lub wyjątkowe cechy i właściwości wynikają ze stosowania tradycyjnych metod produkcji, stanowią element dziedzictwa kulturowego regionu, w którym są wytwarzane, oraz są elementem tożsamości społeczności lokalnej. Za tradycyjne metody produkcji uważa się metody wykorzystywane co najmniej od 25 lat. Wpis na Listę Produktów Tradycyjnych nie przyznaje żadnej ochrony produktom, a jedynie informuje o spełnieniu przez produkt powyższych wymogów. Z wpisem produktu na Listę nie wiąże się także żadna dodatkowa kontrola produktów, ani nie przyznaje ich wytwórcom żadnych dodatkowych praw. Wnioskodawcom przekazuje się pisemną informację potwierdzającą wpis produktu na Listę, która nie jest jednak certyfikatem. Lista Produktów Tradycyjnych została stworzona w celu identyfikacji i promocji produktów wytworzonych tradycyjnymi metodami. Na Listę Produktów Tradycyjnych wpisanych zostało 585 produktów.
Na szczeblu wspólnotowym nazwy produktów rolnych i środków spożywczych rejestrowane są jako Chroniona Nazwa Pochodzenia, Chronione Oznaczenie Geograficzne lub Gwarantowana Tradycyjna Specjalność. Chroniona Nazwa Pochodzenia i Chronione Oznaczenie Geograficzne – podkreślają związek między jakością a miejscem pochodzenia produktów, a Gwarantowana Tradycyjna Specjalność – wyróżnia ich tradycyjną metodę produkcji.
Rejestracja na szczeblu wspólnotowym przyznaje prawo producentom wytwarzającym produkty zgodnie ze specyfikacją do posługiwania się wspólnotowymi logo. Ponadto, w przypadku Chronionych Nazw Pochodzenia i Chronionych Oznaczeń Geograficznych ochronie podlega nazwa produktu. W odniesieniu do Gwarantowanej Tradycyjnej Specjalności rejestracji podlega metoda produkcji, a nazwa produktu jest chroniona, o ile producenci wystąpili o jej zastrzeżenie. Naruszenie prawa jest w tym wypadku ścigane i podlega karom grzywny oraz ograniczenia wolności. Szczegółowe warunki specyfikacji każdego z produktów, określają jak, kiedy oraz gdzie należy go produkować, aby można było używać objętej ochroną nazwy. Producenci mają zapewnić ich niezmienną specyficzną jakość i zadbać, by pod jedną nazwą konsument zawsze znalazł produkt o tej samej jakości. Ponadto każdy producent, który chce wytwarzać produkt pod zarejestrowaną nazwą musi poddawać się dodatkowej kontroli, tzw. kontroli procesu produkcji ze specyfikacją. Należy podkreślić, że zarejestrowany produkt nie staje się wyłączną własnością konkretnych producentów, ale jest chroniony jako wspólne dobro. Nikt nie może zostać wyłącznym właścicielem narodowej tradycji, dobra płynącego z warunków klimatycznych panujących na danym obszarze bądź przepisów udoskonalanych przez kilka pokoleń. Produkty takie można jednak poddać ochronie, właśnie ze względu na ich wyjątkowe cechy.
System w Unii Europejskiej funkcjonuje od 1992 r., obecnie zarejestrowanych jest 840 produktów, w tym 8 z Polski. Są to:
- Bryndza podhalańska (Chroniona Nazwa Pochodzenia)
- Oscypek (Chroniona Nazwa Pochodzenia)
- Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich (Chronione Oznaczenie Geograficzne)
- Półtorak (Gwarantowana Tradycyjna Specjalność)
- Dwójniak (Gwarantowana Tradycyjna Specjalność)
- Trójniak (Gwarantowana Tradycyjna Specjalność)
- Czwórniak (Gwarantowana Tradycyjna Specjalność)
- Rogal świętomarciński (Chronione Oznaczenie Geograficzne)
- Do końca 2008 r. Polska przekazał do Komisji Europejskiej 34 wnioski o rejestrację.
Źródło: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, www.minrol.gov.pl
Zapraszamy do dyskusji na forum fresh-market.pl