Parch jabłoni – nadchodzi kolejny sezon

Występowanie i objawy

Parch jabloni występuje zarówno w szkółkach, jak i w pełni owocujących sadach jabłoniowych we wszystkich rejonach klimatu umiarkowanego.

Zwalczanie parcha jabłoni stanowi podstawową część programu ochrony roślin przed chorobami ze względu na to, że grzyb Venturia inaequalis niszczy co roku znaczną część plonów. W Polsce przeciętne szkody z powodu porażenia parchem jabłoni szacuje się na około 30 proc. W latach takich jak w 2010 straty spowodowane przez tą chorobę mogą sięgać nawet 80 proc.

Objawy parcha jabłoni widoczne są głównie na liściach oraz owocach. Choroba rzadziej poraża pędy i pąki. Pierwsze objawy uwidaczniają się wiosną, najczęściej w maju, na liściach w postaci zielono brązowych, okrągłych, lekko wybrzuszonych plam (fot. 1).

Fotografia 1: Objawy parcha jabłoni na liściach.

Po okresie kwitnienia ilość plam na liściach zwiększa się. W przypadku silnego porażenia chorobą objawy pojawiają się także na kwiatach (fot. 2), pędach oraz zawiązkach owoców.

Fotografia 2: Objawy parcha jabłoni na kwiatach.

Objawy parcha na zawiązkach jabłek są ciemnobrązowe, często zlewają się w większe skupienia. Często silnie porażone zawiązki opadają z drzew, a owoce którym pomimo porażenia udało się urosnąć są zniekształcone i popękane.

W skrajnych przypadkach parch jabłoni może porażać pędy, w tym wierzchołkowe ich części. Na pędach tworzą się wówczas małe strupy.

Cykl rozwojowy parcha jabłoni

Grzyb Venturia inaequalis zimuje w opadłych liściach. Wysiew dojrzałych zarodników następuje wiosną w czasie wiosennych opadów.

W cyklu rozwojowym grzyba Wyróżnia się dwie fazy. Pierwsza — saprotroficzna, która trwa od momentu opadnięcia porażonych liści do momentu wystąpienia pierwszej infekcji wiosną następnego roku. Druga — pasożytnicza stanowi okres, w którym grzyb poraża liście, zawiązki oraz pędy jabłoni.

Ochrona przed parchem jabłoni polega:

• na znajomości podatności uprawianej odmiany na grzyba Venturia inaequalis
• na znajomości obfitości potencjału infekcyjnego oraz rozwoju i dojrzałości zarodników workowych
• na śledzeniu prognoz pogody i warunków wzrostu roślin oraz prowadzeniu lustracji
• na ograniczaniu źródła infekcji, poprzez usuwanie opadłych liści i pędów porażonych przez parcha
• na redukcji siły wzrostu drzew poprzez prawidłowe cięcie i nawożenie - odgrywa ono dużą rolę w ochronie jabłoni
• na wykonywaniu zabiegów zgodnie z terminami, zaleceniami i aktualnym programem ochrony roślin
• na właściwej ochronie przed wczesnymi infekcjami, co wpływa na obniżenie ryzyka wystąpienia dużej ilości infekcji wtórnych, a tym samym epidemii choroby
 

Ważnym elementem walki z parchem jabłoni jest Tabela Millsa, która dokładnie wyjaśnia okres oraz stopnień porażenia parchem w zależności od temperatury oraz wilgotności powietrza.

Jaki będzie nadchodzący sezon?

Jesień 2011 r. była stosunkowo sucha dzięki czemu ilość źródeł infekcji pierwotnych w postaci porażonych liści jest w tym roku mniejsza jak w analogicznym okresie roku ubiegłego.

Wilgotny, „parszywy” sezon 2010 stanowił bowiem wyzwanie w ochronie i w kolejnym sezonie, a występowanie infekcji wiosną 2011 było nieuniknione, szczególnie, że większość sadowników nie poradziła sobie z usunięciem wszystkich źródeł grzyba i był on wszechobecny w każdym sadzie.

W tym sezonie epidemia parcha nie grozi, jednak ciepła tegoroczna zima i zaledwie miesięczny okres mrozów nie zahamowały rozwoju owocników Venturia inaequalis. Jesienna pogoda trwała bardzo długo, a wiosna przyszła bardzo szybko, dlatego należy już teraz bardzo poważnie podejść do kwestii ochrony.

Robi się coraz cieplej. Zgodnie z informacjami firm zajmujących się sygnalizacją infekcji parcha okazuje się, że zeszłotygodniowe opady deszczu spowodowały pierwsze infekcje pierwotne.

Według pierwszych długoterminowych prognoz wiosna ma być jednak stosunkowo sucha, choć ciepła. Poważniejszych problemów można się spodziewać latem, gdyż lipiec jak co roku zapowiada się na deszczowy.

Zobacz więcej: Jabłka