Pomarańcze

Curtowe ceny pomarańczy na polskim rynku świeżych owoców i warzyw, to są one pochodną sytuacji na światowym rynku tych owoców z uwzględnieniem ewentualnych wahań kursowych. Ponieważ owoce te są do Polski sprowadzane przez cały rok, to nie występuje wyraźne zróżnicowanie sezonowe cen, chociaż zazwyczaj pomarańcze są droższe późną wiosną i latem, gdy sezon na południu Europy już się skończył i dominują owoce z południowej półkuli (głównie RPA). Jednak ta sezonowość jest relatywnie słaba i silnie zakłócana przez inne czynniki.

Na przykład szczyt cenowy w handlu hurtowym w roku 2018 przypadł na maj i czerwiec, a średnia cena w monitoringu fresh-market.pl wyniosła 5,20 zł/kg, w latach 2019 i 2020 było to zaś w październiku, z cenami średnimi odpowiednio 5,25 zł/kg i 6,00 zł/kg. W roku 2021 od maja do września średnia cena była stabilna na pułapie 4,75 zł/kg.

Pomarańcza to zwyczajowe określenie kilku gatunków i mieszańców  rodzaju Cytrus, z rodziny rutowatych. najpopularniejsza z nich to: pomarańcza chińska (słodka), ale do tej grupy należą też bergamoty, pomarańcze gorzkie, pomarańcze olbrzymie (pomelo) i pomarańcze limety. Z biologicznego punktu widzenia owoce pomarańczy to mięsiste jagody.

Istnieje bardzo dużo odmian pomarańczy słodkiej uprawianych w wielu miejscach świata i w różnych porach roku. W Europie i basenie Morza Śródziemnego najpopularniejszą jest odmiana Walencja. Niemal równie popularne w uprawie są pomarańcze pępkowe (Navel), które owocują zimą. Swoich zagorzałych zwolenników mają pomarańcze krwiste (np. Rubby blond).

Swoją ogromną popularność, największą wśród cytrusów, pomarańcze zawdzięczają faktowi, że tłoczy się z nich ogromne ilości soku. Prócz tego owoce te są spożywane w bardzo dużych ilościach na surowo. Robi się z nich także przetwory.

Jeśli chodzi o wartość odżywczą, to jak wszystkie cytrusy, pomarańcze są cenione przede wszystkim jako bogate źródło witaminy C. Jeden owoc zawiera jej więcej niż dzienna zalecana dawka – około 50 mg/100 g. Ponadto owoce te zawierają beta-karoten i witaminy z grupy B. Biała substancja pod skórka pomarańczy – tzw. albedo jest bogatym źródłem pektyn, związków nie tylko używanych w przetwórstwie, ale bardzo zdrowych dla serca. Wartość kaloryczna owoców pomarańczy to 198 kcal/100 g.

Światowa produkcja pomarańczy w 2020 roku wyniosła, według danych FAO, blisko 76 mln ton. Największym producentem tych owoców w omawianym roku była Brazylia z wolumenem 16,7 mln ton. Na miejscu drugim znalazły się Indie z wolumenem 9,9 mln ton, na trzecim Chiny z 7,6 mln ton, na czwartym USA z 4,8 mln ton, a na piątym Meksyk z 4,6 mln ton.

Największy producent pomarańczy UE, Hiszpania, znalazła się w tym rankingu na miejscu szóstym, z wolumenem 3,3 mln ton. Zaraz za nią uplasował się Egipt z produkcją na poziomie 3,2 mln ton, z którego to kraju pomarańcze w dużych ilościach trafiają na rynek unijny. Drugi największy dostawca pomarańczy wśród krajów UE to Włochy z produkcją w 2020 roku na poziomie 1,8 mln ton, co dało im dziesiąte miejsce w rankingu globalnym.

Polska jest z oczywistych powodów przede wszystkim importerem pomarańczy. Według danych GUS w roku 2021 sprowadzono tych owoców do naszego kraju 167 tys. ton za 524 mln zł.  Największymi dostawcami tych owoców na polski rynek były: Hiszpania z wolumenem 71 tys. ton (43 procent polskiego importu w tej kategorii), Grecja z 29 tys. ton (17 procent), Niemcy z 20 tys. ton (12 procent), Egipt z 19 tys. ton (12 procent) i RPA z wolumenem niecałych 12 tys. ton (7 procent).

Polska jest też re-eksporterem części sprowadzonych pomarańczy. Według danych GUS w roku 2021 było to 8 tys. ton za ponad 22 mln zł. Największymi odbiorcami pomarańczy re-eksportowanych z Polski były: Ukraina z wolumenem 5,4 tys. ton (66 procent całego polskiego eksportu w tej kategorii) i Białoruś z 1,6 tys. ton (20 procent).