Unia Owocowa w sprawie certyfikatów bezpieczeństwa

Stanowisko Unii Owocowej w sprawie znowelizowanej procedury uzyskiwania certyfikatów bezpieczeństwa na eksport świeżych owoców i warzyw do Federacji Rosyjskiej

W dniu 2 marca br. w siedzibie Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa (GIORIN) odbyło się drugie spotkanie konsultacyjne dotyczące treści znowelizowanej procedury uzyskiwania certyfikatów bezpieczeństwa na eksport świeżych owoców i warzyw do Federacji Rosyjskiej. Podobnie jak w przypadku pierwszego spotkania konsultacyjnego (zorganizowanego okresie targów „Fruit Logistica”), przedstawiciele „Unii Owocowej” zostali zawiadomieni o jego terminie zaledwie dwa dni wcześniej. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele GIORIN, laboratoriów, producentów i eksporterów oraz branżowych organizacji samorządu gospodarczego.

Konsultacje przeprowadzono w formie swobodnej dyskusji, której treść nie była rejestrowana, ani protokołowana. Jak nas poinformowano, było to prawdopodobnie ostatnie spotkanie konsultacyjne poświęcone tej ważnej sprawie.

Zgodnie z życzeniem GIORIN, „Unia Owocowa” przedstawiła po spotkaniu następujące stanowisko:

1. Jesteśmy żywo zainteresowani wdrożeniem systemu, który będzie gwarantował bezpieczeństwo dostaw świeżych owoców i warzyw do Federacji Rosyjskiej, a tym samym sprzyjał rozwijaniu eksportu i promowaniu polskich marek na rynkach wschodnich. Mamy pełną świadomość, że proponowane rozwiązania powinny być pilnie zaprezentowane w ramach programu naprawczego przewidzianego w postanowieniach Memorandum z dnia 26.03.2008 roku, ale również świadomość i tego, że konieczne będzie szybkie i skutecznie zaimplementowanie ich w praktyce.

2. Obawiamy się, że wprowadzenie systemu na zasadzie ad hoc może spowodować wstrzymanie wysyłek co najmniej na kilka tygodni, zakłóci rytmiczność handlu, a w konsekwencji znacząco obniży ceny sprzedaży uzyskiwane przez producentów. Brak przemyślanego planu transformacji systemu certyfikowania eksportu może spowodować poważną destabilizację rynku.

3. Naszym zdaniem, wdrożenie nowych zasad uzyskiwania certyfikatów bezpieczeństwa napotka na poważne ograniczenia przede wszystkim ze względu na konieczność opracowania i zaimplementowania licznych elementów nowego systemu w postaci rejestrów, elektronicznych systemów wymiany danych, szkoleń, rozwiązań organizacyjnych zapewniających traceability, wdrożenia nowych procedur Integrowanej Produkcji (IP), a przede wszystkim ze względu na konieczność szybkiego poinformowania, przekonania i przeszkolenia producentów. Z tych względów stoimy na stanowisku, że dotychczasowa procedura uzyskiwania certyfikatów przez eksporterów powinna pozostać niezmieniona do końca bieżącego sezonu. Postulujemy również o przedłużenie terminu zgłoszeń producentów do systemu IP do dnia 15 kwietnia 2011 roku.

4. Proponowany system nie jest spójny z istniejącymi i sprawdzonymi w praktyce procedurami IP. Znowelizowana procedura tworzy sytuację, w której oprócz próbek pobieranych w ramach znowelizowanego systemu, próbki pobierane będą po raz kolejny w ramach istniejącej metodyki IP i ponownie w ramach certyfikowania GlobalGAP. Proponowany system nie uwzględnia również działań mających na celu uzyskanie certyfikatów przez Grupy Producenckie i Organizacje Producentów. Naszym zdaniem, wszystkie procedury pobierania próbek powinny być zunifikowane, co znacząco wpłynęłoby na zmniejszenie kosztów badań dzięki refundacjom z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

5. Konieczna jest do rozstrzygnięcia, poruszana w czasie spotkania (budząca kontrowersje), kwestia partii towaru objętej badaniem. Badana partia towaru powinna obejmować całą produkcję gospodarstwa ogrodniczego. Jeżeli przyjmiemy, że partią badanego towaru będzie tylko odmiana, to wdrożenie takiej koncepcji spowoduje znaczny wzrost kosztów badań, co zdecydowanie niekorzystnie odbije się na funkcjonowaniu zwłaszcza małych gospodarstw produkcyjnych, których jest najwięcej. Dla przykładu – gospodarstwo o powierzchni 5-8 ha produkujące około 150-250 ton towaru rocznie przy jednym badaniu swojej produkcji wyda około 800 zł, natomiast zgodnie z nowymi wytycznymi PIORIN, badając każdą odmianę osobno – co najmniej 4000-6000 zł. Należy pamiętać, że w obecnym systemie IP wykonywane jest jedno badanie dla całej produkcji indywidualnego gospodarstwa ogrodniczego. Takie działanie skutecznie wyeliminują średnie i małe gospodarstwa z handlu do Rosji co pogorszy i tak nienajlepszą ich sytuację finansową

Wdzięczni jesteśmy za zaproszenie do konsultacji, natomiast krytycznie odnosimy się do trybu ich prowadzenia. Pozostawienie nam zaledwie dwóch dni na sformułowanie opinii do obszernych i trudnych w percepcji materiałów, presja czasu oraz brak protokołu potwierdzającego zakres dokonanych w czasie spotkań ustaleń wywołują w nas poczucie, że zarówno nasze opinie, jak i opinie innych uczestników spotkania, nie są dostatecznie wnikliwie analizowane i uwzględniane.

W naszym przekonaniu, wspólne prace nad nową procedurą certyfikowania eksportu do Federacji Rosyjskiej powinny były być prowadzone w formule projektowej począwszy od połowy listopada 2010 roku, przy współudziale wszystkich zainteresowanych stron, tj. administracji rządowej, producentów, laboratoriów i eksporterów. Uniknęlibyśmy dzięki temu presji czasu i uzyskali lepiej dopracowany projekt nowych rozwiązań proceduralnych. Jesteśmy przekonani, że konieczne jest dalsze, pilne uszczegółowienie proponowanych rozwiązań w takim trybie współpracy.

Pośpieszne i nieprzemyślane do końca wprowadzenie nowych procedur certyfikowania eksportu może przynieść skutek odwrotny od zamierzonego i doprowadzić do rozregulowania (rozszczelnienia) obecnie funkcjonującego systemu, co z kolei będzie sprzyjać rozwojowi szarej strefy w pozyskiwaniu certyfikatów bezpieczeństwa, z czym nasze stowarzyszenie nie chce i nie będzie się identyfikować.

Źródło: uniaowocowa.pl