Rosja doprowadziła do niedoboru sadzeniaków w UE
Na unijnym rynku sadzeniaków ziemniaka zachodzą interesujące zmiany. Według analityków z EastFruit ceny sadzeniaków w tym sezonie są znacznie wyższe niż zwykle, zwłaszcza na tle stosunkowo nieudanych poprzednich sezonów. Jednak nawet przy wysokich cenach zakup sadzeniaków w znaczących ilościach w Holandii, kluczowym kraju eksportującym ziemniaki jest obecnie dość problematyczny.
Chociaż Holandia nie dostarcza obecnie sadzeniaków do Rosji, to właśnie Rosja jest odpowiedzialna za niedobór sadzeniaków w Holandii. Nawiasem mówiąc, przed tym sezonem Rosja sama była dość dużym eksporterem sadzeniaków. Na koniec 2020 roku Rosja stała się jednym z siedmiu największych światowych eksporterów sadzeniaków, z wolumenem eksportu przekraczającym 70 tys. ton. Głównymi rynkami zbytu dla sadzeniaków z Rosji były Azerbejdżan, Turkmenistan, Uzbekistan, Kazachstan i Białoruś.
Jak więc Rosja może być zamieszana w niedobór ziemniaków zastępczych na rynku europejskim? Pisaliśmy już o tym, że w sezonie 2021/22 w Rosji wystąpił poważny niedobór ziemniaków i dość trudno było go zrekompensować. Spowodowało to efekt domina i ceny ziemniaków mocno wzrosły w wielu krajach regionu, zwłaszcza w Azji Środkowej, gdzie Rosja sama eksportowała ziemniaki. Teraz kraje Azji Środkowej konkurują o import ziemniaków z Rosją w takich krajach jak Iran i Pakistan.
Egipt, który jest zazwyczaj największym dostawcą ziemniaków do Rosji i głównym importerem sadzeniaków z Holandii, zmniejszył produkcję bulw na zbiory zimowe w 2022 roku. W efekcie rosyjscy importerzy wywindowali ceny ziemniaków w Egipcie do rekordowych poziomów, zmuszając egipskich producentów ziemniaków do składania nowych zamówień na sadzeniaki.
Ponieważ ceny ziemniaków wzrosły nie tylko w Egipcie, ale i w wielu innych krajach, nawet tych, które nie zaopatrują rynku rosyjskiego, ale zazwyczaj kupują ziemniaki z Egiptu, wszystkie te kraje pospieszyły na poszukiwanie sadzeniaków. Nawiasem mówiąc, Uzbekistan nie jest tu wyjątkiem. Ponieważ Holandia dostarcza ponad połowę światowego eksportu sadzeniaków, jak widać na poniższym wykresie, jest to kraj, który zaczął otrzymywać najwięcej wniosków o import.
Jednocześnie firmy z Holandii nie były przygotowane na taki wzrost popytu. W tym samym czasie większość ziemniaków była już zakontraktowana u lokalnych i europejskich producentów. W związku z tym nie wszyscy importerzy z krajów trzecich mogli kupować sadzeniaki w Niderlandach.
Dlatego można założyć, że w najbliższych tygodniach ceny sadzeniaków w regionie będą nadal rosły. Czy produkcja ziemniaków w nowym sezonie wzrośnie, to wielkie pytanie. Jedno jest pewne - koszty produkcji ziemniaków już teraz będą wysokie, zwłaszcza w obliczu gwałtownie rosnących kosztów nawozów dla producentów.
Obecnie ceny hurtowe ziemniaków w Rosji są półtora raza wyższe niż rok temu i osiągają rekordowy poziom. Sytuacja ta jest podobna w większości krajów regionu, z wyjątkiem Ukrainy, gdzie ceny ziemniaków są, przeciwnie, na bardzo niskim poziomie. Jednak ze względu na problemy z jakością ziemniaków i brak dostępu do rynków w większości krajów, Ukraina nie może pozbyć się nadwyżki ziemniaków na swoim rynku.
Handel zagraniczny sadzeniakami
