Uzbekistan – rynek marchwi czeka rozczarowanie
Sytuacja na rynku marchwi w Uzbekistanie wprawia wielu w zakłopotanie. Oceńcie sami, ceny marchwi w chwili obecnej są prawie trzykrotnie wyższe niż w roku ubiegłym i około sześciokrotnie wyższe niż zwykle, dla tego okresu roku! Jednak mimo tak wysokich cen, mają one tendencję do dalszego wzrostu.
Źródło: EastFruit
Ceny zeszłorocznej marchwi - Uzbekistan (średnia)
Analitycy EastFruit próbowali znaleźć przyczyny tej nietypowej sytuacji. Czy to możliwe, że produkcja marchwi w Uzbekistanie spadła? Wszystko wskazuje jednak na to, że jest inaczej. Czy znów winna może być Rosja, jak latem 2021 roku, kiedy to gwałtownie wzrósł uzbecki eksport marchwi do Rosji? Ale nie, cena hurtowa marchwi w Uzbekistanie jest teraz nawet wyższa niż w Rosji, więc nie ma sensu jej tam w ogóle eksportować. Co jest powodem wysokich cen tego najważniejszego dla Uzbekistanu produktu roślinnego?
Źródło: EastFruit
Ceny zeszłorocznej marchwi (średnie) w Rosji (kolor żółty), Uzbekistanie (czerwony) Białorusi (jasnozielony), Ukrainie (ciemnozielony)
Na początek przyjrzyjmy się wielkości produkcji marchwi w Uzbekistanie. Chociaż jest to trudne do wykonania, uzbecki zespół EastFruit zapytał rolników o zbiory marchwi w październiku-listopadzie 2021 roku oraz o perspektywy zbiorów marchwi w marcu 2022 roku.
Wysokie ceny i rekordowy eksport do Rosji wiosną i latem, kiedy w sieci krążyło wiele memów o rekordowych cenach marchwi, skłoniły uzbeckich rolników do radykalnego zwiększenia powierzchni zasiewów marchwi. W lipcu 2021 r. plantatorzy oświadczyli, że co najmniej podwoili powierzchnię zasiewów późno dojrzewającej marchwi, której zbiór odbywa się w październiku i listopadzie. Ponieważ zbiory tej marchwi nie różniły się znacząco od lat poprzednich, również zbiory marchwi w okresie październik-listopad 2021 r. wzrosły odpowiednio ponad dwukrotnie.
Jednak mimo wysokich cen w Rosji i na Białorusi, których też nie należy dyskontować, bo tam ceny marchwi są obecnie najwyższe ze wszystkich krajów regionu, eksport marchwi na rynek rosyjski w okresie październik - grudzień 2021 roku wzrósł zaledwie o 9 procent. Co więcej, jak widać na pierwszym wykresie, ceny marchwi w Uzbekistanie są obecnie wyższe nawet niż w Rosji. Dlatego taki czynnik jak znaczący wpływ eksportu - odpada.
W związku z tym, według rolników, z którymi przeprowadzono rozmowy, w Uzbekistanie jest teraz dużo marchwi, eksport nie ma sensu ekonomicznego, a te ilości powinny wywierać dużą presję na rynek i ceny powinny spaść. Ale one idą w górę! Poza tym wiemy, że już za niecały miesiąc, w marcu, rozpocznie się zbiór marchwi zimowej. Również w tym przypadku rolnicy mówią o podwojeniu areału.
Jest tylko jedno wytłumaczenie tej sytuacji i potwierdzają je przedstawiciele uzbeckiego rynku warzyw, z którymi rozmawialiśmy - handlowcy są przekonani, że powtórzy się scenariusz z 2021 roku. I trzeba powiedzieć, że jest to bardzo odważne.
Czego oczekują handlowcy?
Źródło: EastFruit
Ceny marchwi w Rosji (średnia)
Oczekują oni, że ceny marchwi na rynku rosyjskim wzrosną co najmniej trzykrotnie i osiągną poziom 90 centów amerykańskich za kilogram, tak jak to miało miejsce w zeszłym roku. W przeciwnym razie przechowywanie dużych ilości marchwi w Uzbekistanie nie ma teraz sensu ekonomicznego.
Co ciekawe, uzbeccy rolnicy potwierdzają, że handlowcy nadal kupują i przechowują marchew w dużych ilościach. Oznacza to, że handel marchwią w Uzbekistanie jest dość aktywny, ale z dużymi ilościami w magazynach - co po raz kolejny potwierdza teorię, że handlowcy kupują ją na potrzeby eksportowe.
W południowych regionach Uzbekistanu część późno dojrzewającej marchwi jest jeszcze w gruncie i nie spieszą się z jej zbiorem, pomimo relatywnie wysokich bieżących cen. Jest to tani i jakościowy sposób przechowywania marchwi, jeśli nie występują silne mrozy. Również uczestnicy rynku potwierdzają, że w magazynach warzywnych jest dużo marchwi, a niektórzy z nich bez ogródek mówią, że "magazyny są po prostu zaopatrzone w późno dojrzewającą marchew ze zbiorów w 2021 roku"!
Czy uzbecki rynek krajowy jest w stanie wchłonąć taką ilość marchwi, zwłaszcza, że zbiory zimowe również mogą się podwoić? Odpowiedź jest jednoznaczna - oczywiście, że nie. W końcu handlowcy oczekują wzrostu cen, a ceny uzbeckiej marchwi zwykle rosną gwałtownie tylko wtedy, gdy rosną na rynku rosyjskim.
Czy w najbliższych miesiącach cena marchwi w Rosji może wzrosnąć trzykrotnie?
W zasadzie nigdy wcześniej nie zdarzyło się to dwa lata z rzędu, ale nie oznacza to, że jest to niemożliwe. Za tym scenariuszem może przemawiać fakt, że warunki pogodowe dla uprawy marchwi w ubiegłym roku w Rosji nie były optymalne i wydaje się, że plony spadły. Jednakże w ubiegłym roku zwiększyła się powierzchnia upraw marchwi, więc wielkość produkcji prawdopodobnie wzrosła.
Również zeszłoroczny sezon marchwi w Rosji miał kilka niezwykłych cech, których powtórzenie będzie warunkiem realizacji marzeń uzbeckich handlowców o wysokich dochodach z eksportu tego warzywa do Rosji w marcu-czerwcu 2022 roku.
Chłodna wiosna 2021 roku opóźniła rozpoczęcie zbiorów lokalnych wczesnych roślin okopowych w Rosji, podobnie było w krajach sąsiednich. Po drugie, obfite deszcze utrudniały zbiory wczesnych buraków i marchwi już po rozpoczęciu sezonu. Po trzecie, zapasy zeszłorocznych plonów korzeniowych w krajach sąsiednich również szybko się wyczerpały. W rezultacie po prostu nie było niczego, co mogłoby zaspokoić popyt na rynku, a ceny gwałtownie wzrosły.
Czy to się może powtórzyć w 2022 roku? Nie można tego wykluczyć, ale prawdopodobieństwo takiego scenariusza nie jest duże.
Jest jednak jeszcze jedna kluczowa różnica między wiosną 2021 a wiosną 2022. I nie jest to związane z Rosją, ale z Uzbekistanem. W ubiegłym roku zapasy marchwi w Uzbekistanie na wiosnę, biorąc pod uwagę zbiory zimowe, były kilkakrotnie niższe niż będą w 2022 roku.
Nawet jeśli ceny marchwi w Rosji zaczną rosnąć, uzbeccy producenci i eksporterzy szybko je załamią, rozpoczynając eksport marchwi w dużych ilościach.
Dlatego też prognoza EastFruit rozwoju sytuacji na uzbeckim rynku marchwi nie będzie zbyt pocieszająca: jeśli informacje otrzymane od uczestników rynku okażą się prawdziwe, to prawdopodobnie wielu uzbeckich handlarzy warzywami poniesie spore straty, ponieważ istnieje duże prawdopodobieństwo, że ceny marchwi w Uzbekistanie zaczną spadać na wiosnę już w marcu. W tym czasie jakość przechowywanej marchwi jesiennej zacznie się szybko pogarszać i trzeba będzie ją sprzedać w pośpiechu, aby nie ponosić strat.
A niedługo na rynku pojawi się wczesna marchew ozima z nowego zbioru, która również będzie wywierać presję na ceny, a rolnicy z południa zaczną wykopywać marchew pozostałą w ziemi z jesieni, która również trafi do sprzedaży. Przecież w tym momencie dla pośredników i hurtowników będzie już oczywiste, że scenariusz 2021 się nie sprawdzi, a więc rozpocznie się wyprzedaż zapasów. W końcu są one teraz bardzo wysokie.
Podobne sytuacje miały miejsce wiele razy w wielu krajach. Kilka lat temu wielu handlowców w Tadżykistanie splajtowało. Średnio raz na trzy-cztery lata na Ukrainie również zdarzają się wiosenne załamania cen warzyw i ziemniaków, nawet w stosunku do cen jesiennych.
Ponownie, jest to najbardziej prawdopodobny scenariusz, który może zostać skorygowany przez różne czynniki rynkowe i pogodowe. Możemy jednak powiedzieć z całą pewnością, że przechowywanie dużych ilości marchwi w magazynach warzyw w Uzbekistanie, a tym bardziej kupowanie jej po obecnej wysokiej cenie, aby zarobić na odsprzedaży wiosną, jest operacją o najwyższym poziomie ryzyka.
Marchew – w lutym bez zmian
Marchew bez fajerwerków
