Białoruś – ręczne sterowanie cenami owoców i warzyw
Eksperci EastFruit zwracają uwagę na dość ważne wydarzenie dla rynku owoców i warzyw - od 25.01.2022 roku Białoruś wprowadziła limity maksymalnych poziomów cen sprzedaży i detalicznych dla niektórych rodzajów owoców i warzyw.
Limity cenowe zostały ustalone przez Radę Ministrów z dnia 24 stycznia 2022 roku zgodnie z rozporządzeniem "W sprawie ustalenia cen na przetwory owocowe i warzywne". Dekret obejmuje sześć pozycji produktów owocowych i warzywnych: ziemniaki, kapustę białą, marchew, buraki stołowe, cebulę i jabłka.
Nowa procedura regulacji cen będzie obowiązywała od stycznia do maja 2022 roku. Tak więc, maksymalna dopuszczalna cena sprzedaży ziemniaków w okresie państwowej regulacji cen została ustalona na 1,38-1,43 rubli białoruskich za kg (0,53-0,55 USD), kapusty - 1,67-1,75 rubli białoruskich za kg (0,64-0,67 USD), marchwi - 1,53-1,58 rubli białoruskich za kg (0,59-0,61 USD). Cena buraków jest ustalona w przedziale 1,41-1,44 rubli białoruskich/kg (0,54-0,55 USD), cebuli - 1,55-1,6 rubli białoruskich/kg (0,59-0,61 USD), jabłek - 2,51-2,54 rubli białoruskich/kg (0,96-0,97 USD).
Zgodnie z wyjaśnieniem Ministerstwa Regulacji Antymonopolowej i Handlu, przy ustalaniu cen maksymalnych brano pod uwagę następujące czynniki: koszty magazynowania i sprzedaży, naturalny wskaźnik strat magazynowych, poziom marży handlowej w wysokościach określonych przez obowiązujące przepisy, ograniczony zysk podmiotów gospodarczych.
"Ręczne metody kontroli cen nie sprawdzają się na rynku - dowiodły tego dziesięciolecia daremnych prób regulacji cen w ZSRR i wielu innych krajach na całym świecie. Z reguły próby zahamowania wzrostu cen metodami administracyjnymi prowadzą do jeszcze bardziej drastycznych podwyżek cen, tworząc szarą strefę, zmniejszając wpływy do budżetu i czyniąc nieopłacalną uprawę tego typu produktów w kraju, w którym ceny są regulowane. W związku z tym w perspektywie długoterminowej sytuacja cenowa tylko się pogarsza. W rezultacie tracą wszyscy: konsumenci, którzy płacą jeszcze więcej i muszą szukać produktów na niektórych rynkach, ponieważ znikają one z półek sklepowych; rząd, który nie pobiera żadnych podatków od sprzedaży produktów na szarym rynku; producenci, którzy odmawiają uprawy produktów, których ceny są regulowane" - wyjaśnia Andrij Jarmak, ekonomista z Wydziału Inwestycji FAO.
Eksperci podkreślają również, że regulowanie cen owoców i warzyw jest o wiele trudniejsze niż w przypadku produktów standardowych: "Jak można ustalić cenę pułapową dla jabłka? Przecież jabłko występuje w różnych odmianach, różnych kalibrach, w różnych opakowaniach i bardzo różnej jakości! W przeciętnym supermarkecie można znaleźć na półkach od 4 do 15 różnych odmian jabłek, a różnica między najtańszą a najdroższą może wynosić 600-800%! Podobne przykłady można podać w odniesieniu do warzyw i ziemniaków. Dlatego też, ustalając limit cenowy na "jabłka", państwo pozbawia supermarkety lub sklepy szansy na sprzedaż produktów wysokiej jakości. Przecież większa część wysokiej jakości jabłek, na które mają zapotrzebowanie konsumenci na Białorusi, to produkt importowany.
Należy pamiętać, że wcześniej produkty, które teraz podlegają pułapowi cen sprzedaży, były zawarte w wykazie towarów społecznie ważnych, których ceny można podnieść w styczniu-lutym 2022 roku o 0,9 procent, a w marcu-grudniu 2022 roku - o 0,3 procent do ostatniego dnia poprzedniego miesiąca.
Jak wyjaśniło odpowiednie ministerstwo, wprowadzenie regulacji cen jest spowodowane ochroną rynku krajowego, koniecznością priorytetowego zaopatrzenia sieci handlowej w białoruskie produkty owocowo-warzywne kosztem zbiorów w 2021 roku, a także z uwagi na przewyższające tempo wzrostu cen tych produktów w innych krajach.
Wcześniej EastFruit zauważył, że Europejskie Stowarzyszenie Producentów Świeżych Produktów (Freshfel Europe) poinformowało, że 400-500 tys. ton świeżych produktów, przede wszystkim jabłek, gruszek, truskawek i pomidorów, zostanie objętych zakazem importu na Białoruś od 1 stycznia br. Producenci mogą stracić nawet 300 mln euro.
Zakaz importu owoców i warzyw z UE i szeregu innych krajów na Białoruś został wprowadzony 6 grudnia 2021 roku przez Radę Ministrów Republiki Białorusi.
Rosja i Białoruś – embargo w 2022 będzie kosztowne
Freshfel Europe wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu embarga nałożonego przez Białoruś
import europejskich owoców i warzyw o wartości 300 mln € czytaj dalej
