Jak import wpłynął na ceny czereśni w lecie 2023?
Sezon krajowych czereśni 2023 jest już za nami, ale i w tym roku nie obyło się wśród uczestników rynku bez kontrowersji spowodowanych kwestią importu tych owoców w okresie trwania kampanii krajowej. GUS już opublikował dane o handlu zagranicznym w miesiącach letnich, możemy więc spojrzeć na te liczby, aby przekonać się o skali tegorocznego importu czereśni w szczytowym okresie kampanii krajowej.
Nasz rodzimy sezon czereśniowy startuje na przełomie maja i czerwca. Jednak dopiero w czerwcu nabiera on rozmachu. Podaż rodzimych czereśni zaczyna wtedy szybko wzrastać, a ich hurtowe ceny dynamicznie spadają. Ale jak bardzo spadek ten zależy od innych czynników poza wzrostem rodzimej produkcji? I jaka to była produkcja?
źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS
rok 2023 – dane szacunkowe
Jak widać na poniższym wykresie, w roku bieżącym został przełamany wzrostowy trend produkcji czereśni w Polsce, który zaczął się po jej załamaniu w sezonie 2018. Tym razem zbiory spadły, według szacunków GUS, o 7 produkcji rok do roku. Jak jednak widać, i tak w bieżącym roku pozostały znacząco wyższe niż w latach 2019-2021. A co z importem czereśni do Polski? Jakie trendu tu odnajdujemy?
źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS
Import czereśni do Polski w okresie czerwiec-sierpień 2023 wyniósł 6 163 tony i było to najwięcej w okresie ujętym w zestawieniu. Rok do roku wzrósł on o 31 procent. Dużo, biorąc pod uwagę spadek krajowej produkcji o 7 procent. Na naszym wykresie widać że w sezonie 2023 był on dużo wyższy w stosunku do poprzednich lat tak na początku omawianego okresu – w maju, jak też w lipcu i sierpniu.
Mieliśmy więc kolejny raz rzędu takie zjawisko, że wraz z nabieraniem tempa przez krajową kampanię czereśniową, na nasz rynek trafiały duże ilości czereśni importowanych. Dane GUS to potwierdzają. W okresie letnim skok importu mamy właśnie w szczytowej fazie kampanii krajowej. Ale w bieżącym roku już od startu sezonu wolumeny importu były relatywnie duże. Bardzo niepokojąca tendencja. Z danych tych wynika, że na rynek polski płynie szerokim strumieniem importowana czereśnia właśnie wtedy, gdy nasi rodzimi sadownicy usiłują sprzedać owoce swojej całorocznej pracy.
źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS
Co ciekawe, w sezonie 2023 ceny średnie importowanych czereśni w dwóch z czterech prezentowanych miesięcy, były wyższe niż w poprzednich latach. Dodatkowo cena w sierpniu 2023 była wyższa w relacji rok do roku i do ceny z sierpnia 2020. Natomiast w lipcu (w okresie generalnie najniższych cen importu) mieliśmy spadek tylko do dwóch wcześniejszych sezonów. Może zatem, gdyby nie te wyższe ceny, strumień importu w sezonie 2023 miałby jeszcze większe natężenie?
Z naszego wykresu wynika, że średnie ceny czereśni w sezonie 2023 utrzymały się powyżej poziomu 9,50 zł/kg (przy wjeździe do kraju, zatem przy sprzedaży na naszym rynku teoretycznie powinny być wyższe).
Największym dostawcą czereśni do Polski w 2023 roku była Turcja i jest to wynik ogromnej tureckiej ekspansji w tym segmencie rynku owocowego na całą Europę i nie tylko. Z Turcji trafiło do Polski od maja do sierpnia 2023 roku 2 446 ton czereśni ze średnią ceną 11,25 zł/kg. Drugie miejsce przypadło Serbii – 959 ton po 12,51 zł/kg średnio, a trzecie Niemcom, skąd trafiło do Polski w 2023 roku (maj-sierpień) 751 ton czereśni po 9,71 zł/kg średnio. Prócz tego liczącymi się dostawcami były: Grecja, Hiszpania oraz, w nieco mniejszej skali, Mołdawia i Węgry.
A jak kształtowały się ceny polskich czereśni oferowanych w dużym hurcie? Te pokazuje nasz ostatni wykres. Widać na nim, że zwiększony napór importu nie wpłynął tym razem dewastująco na krajowe ceny. Przez dużą część sezonu były one wyższe od tych z lat poprzednich. Wyjątkiem był czerwiec. Również w maju, na samym początku sezonu krajowego, gdy rodzimych owoców było jeszcze za mało na duży hurt, presja na ich ceny była wysoka. W pełni sezonu natomiast ceny krajowych czereśni zostały wsparte przez bardzo dobry popyt. Najniższa cena średnia w sezonie2023 (lipiec) wyniosła 7,50 zł/kg, ale tak niski poziom tego wskaźnika był chwilowy.
Jak zatem widać w tym roku krajowy sektor produkcji czereśni nie ucierpiał aż tak bardzo od importu, mimo zwiększonego wolumenu tegoż ostatniego. Pomogło też i to, że ceny importu nie spadły w tym sezonie zbyt nisko, ale przede wszystkim fakt, iż popyt na krajowe czereśnie utrzymywał się na wysokim poziomie przez większość kampanii.
Pierwsze chilijskie czereśnie sezonu 2023/24 cieszą się dużym zainteresowaniem w Chinach
czytaj dalej
