Mniej czarnej porzeczki
Międzynarodowe Stowarzyszenie Czarnej Porzeczki (IBA) opublikowało przegląd światowych zbiorów czarnej porzeczki w 2021 roku. Zwraca się uwagę, że produkcja tej jagody w 2021 roku nie była tak wysoka, jak oczekiwali uczestnicy branży i wyniosła 118 tys. ton, czyli o 22 procent mniej niż rok wcześniej. Zmniejszyła się również powierzchnia uprawy porzeczek na świecie z 47,4 tys. ha w 2020 roku do 41,9 tys. ha w 2021 roku.
IBA twierdzi, że rok 2020 był "normalny" w większości krajów, chociaż w niektórych krajach plantatorzy stracili część upraw z powodu suszy i upałów podczas dojrzewania jagód. W 2021 roku uczestnicy branży oczekiwali lepszych warunków pogodowych i wzrostu produkcji porzeczek, ale tak się nie stało, podaje FruitNews.
Wielka Brytania
Zbiory porzeczek w Wielkiej Brytanii w 2021 roku wyniosły 8.000 ton przy średnich plonach 12.000 ton rocznie. Brytyjski agronom i konsultant Lucozade Ribena Suntory, Rob Saunders, powiedział, że w kwietniu wystąpiło 18 przymrozków, które znacząco wpłynęły na zawiązywanie się jagód i wzrost wczesnych odmian czarnej porzeczki, takich jak 'Ben Geirn'. W niektórych gospodarstwach z powodu mrozu utracono do 70 procent plonów wczesnej czarnej porzeczki. Jakość jagód również uległa znacznemu pogorszeniu, szczególnie w wyniku bardzo obfitych opadów deszczu, które wystąpiły w południowo-wschodniej Anglii.
Obszar uprawy czarnej porzeczki w Wielkiej Brytanii pozostał stabilny, ale plantatorzy stanęli w obliczu niedoboru siły roboczej w 2021 roku, co oprócz bezpośredniego wpływu na plantatorów czarnej porzeczki spowodowało również znaczne utrudnienia w transporcie jagód i produktów z czarnej porzeczki.
Finlandia
Zbiory porzeczek w Finlandii w 2021 roku wyniosły 900 ton. Finlandia nie jest dużym graczem na europejskim rynku czarnej porzeczki. Powierzchnia uprawy czarnej porzeczki wynosi około 1600 ha, czyli nieco więcej niż we Francji, na Łotwie czy w Niemczech, ale zbiory fińskiej czarnej porzeczki są o około 75 procent mniejsze niż w wyżej wymienionych krajach.
Zbiory czarnej porzeczki w Finlandii w 2021 roku ucierpiały z powodu obfitych opadów deszczu podczas kwitnienia i następującego po nich suchego lata.
Tommy Posey, agronom z Fińskiego Stowarzyszenia Producentów Owoców i Jagód, w następujący sposób wyjaśnił spadek średnich plonów czarnej porzeczki w Finlandii: "Jedną z głównych przyczyn są nasze warunki klimatyczne, zwłaszcza zima, która zawsze będzie miała wpływ na potencjalne plony owoców jagodowych. W ostatnich latach w Finlandii zdarzały się ekstremalne sezony: niepowodzenia w kwitnieniu i zapylaniu lub zmniejszone plony z powodu suszy."
Ale to nie jedyne powody: przy średniej wydajności około 1,5 tony z hektara w Finlandii, uprawa czarnej porzeczki nie jest zbyt opłacalna. Spożycie czarnej porzeczki zmniejszyło się w ciągu ostatnich 10 lat. Ponadto, przemysł przetwórczy preferuje tańsze surowce z innych krajów. Niemniej jednak, dotacje pozwalają rolnikom posiadającym małe gospodarstwa na kontynuowanie produkcji jagód.
Mimo to popyt na czarną porzeczkę w Finlandii stopniowo wzrasta. Rolnicy zaczęli zakładać nowe plantacje i odnawiać stare.
Niemcy
Zbiory czarnej porzeczki w Niemczech w 2021 roku były na zeszłorocznym poziomie 5.200 ton. Plony różniły się jednak w zależności od regionu uprawy. Niektórzy plantatorzy zebrali więcej jagód niż w zeszłym roku, podczas gdy inni zebrali mniej. Cena czarnej porzeczki w Niemczech w 2021 roku była wyższa niż w latach poprzednich. Wzrost cen spowodowany jest stabilnym popytem i niedoborem czarnej porzeczki na rynku.
Polska
Zbiory czarnej porzeczki w Polsce w 2021 roku wyniosły 80 tys. ton.
GUS podaje, że produkcja czarnej porzeczki w Polsce w 2021 roku wyniosła 110 tys. ton, ale IBA opiera się na danych Polskiego Stowarzyszenia Producentów Czarnej Porzeczki (PSPP) i powołuje się na producentów i przetwórców, którzy zauważają, że zbiory w 2021 roku były znacznie niższe niż zwykle. Średnie zbiory czarnej porzeczki w Polsce w ostatnich latach wynoszą około 100 tys. ton.
Zbiory czarnej porzeczki w Polsce w 2021 roku ucierpiały z powodu mrozów i deszczowego lata. Ponadto, powierzchnia upraw czarnej porzeczki w Polsce zmniejszyła się już trzeci rok z rzędu. Niektórzy producenci zaczęli uprawiać porzeczki czerwone zamiast czarnych, podążając za zmianami w popycie rynkowym.
Prezes Polskiego Stowarzyszenia Producentów Czarnej Porzeczki (PSPP) Piotr Baryła powiedział, że część producentów zaprzestanie uprawy czarnej porzeczki ze względu na inflację, skok cen energii i wzrost wynagrodzeń. Ceny nawozów w 2021 roku wzrosły o 300 procent. Wzrastają również płace pracowników, podczas gdy cena czarnej porzeczki pozostaje stabilna.
W Polsce występują również poważne problemy z zaopatrzeniem w środki ochrony roślin. W Polsce dostępne są tylko dwa dopuszczone insektycydy do stosowania na porzeczce czarnej.
Francja
Zbiory czarnej porzeczki we Francji w 2021 roku również ucierpiały z powodu niekorzystnych warunków pogodowych, a ich produkcja wyniosła 3,5 tys. ton. Wiosenne przymrozki uszkodziły odmianę Blackdown, powodując straty w gospodarstwie na poziomie 15-20 procent jagód. Noir de Bourgogne ucierpiał w mniejszym stopniu, jego kwiaty zakwitły nieco później, a zatem plony były dość dobre. Jest to odmiana najbardziej pożądana przez producentów słynnego likieru z czarnej porzeczki "crème de cassis" we Francji.
Francja boryka się z poważnymi problemami agronomicznymi. Tradycyjne odmiany czarnej porzeczki tracą na znaczeniu i należy odnowić nasadzenia. Jednocześnie nie ma obecnie dostępnej odmiany, która odpowiadałaby potrzebom rynku francuskiego. A dopóki nie będzie odpowiedniego materiału nasadzeniowego, nawet zwiększenie powierzchni upraw nie wystarczy, by zwiększyć zbiory jagód we Francji.
Eksperci IBA zauważają, że ceny czarnej porzeczki ustabilizują się, ale Andris Krogzems, szef sprzedaży i rozwoju KROGZEME, apeluje do uczestników rynku o ostrożność: "Moim zdaniem przyczyną wysokich cen w 2021 roku była inercja wynikająca z zeszłorocznego deficytu. Nie mogę potwierdzić braku materiału nasadzeniowego. Odnotowano to w innych krajach i może to oznaczać, że niektórzy hodowcy znacznie zwiększyli areał. Z naszej perspektywy szkółkarskiej, w 2022 roku nie zabraknie materiału nasadzeniowego."
Znaczna część światowych zbiorów czarnej porzeczki - około 90 000 ton rocznie - jest przetwarzana na koncentraty, przeznaczone głównie do produkcji soków. W ciągu ostatnich 20 lat nastąpił niewielki spadek konsumpcji soków, spowodowany zmianami preferencji konsumentów, którzy odchodzą od dodawania cukru i koncentratów na rzecz produktów naturalnych. Oczekuje się, że podobne trendy zdrowego odżywiania będą się dalej rozwijać.
Produkcja owoców z krzewów w Polsce w 2020 r.
