Presja na ceny jabłek Golden Delicious
Kierunek, w jakim rozwinęła się sytuacja na rynku jabłek w ostatnich miesiącach, nie był korzystny dla polskich sadowników. Dotyczy to również, a może przede wszystkim, odmiany Golden Delicious. Ceny tych jabłek znalazły się pod dużą presją. Dlaczego i czy jest szansa na odwrócenie tej niekorzystnej tendencji?
Polski rynek jabłek deserowych wyraźnie odczuwa pogorszenie koniunktury w handlu tymi owocami w Europie. Dotyczy to również, a może przede wszystkim, odmiany Golden Delicious. Golden to bowiem z jednej strony jedna z czołowych odmian eksportowych na naszym kontynencie, nie wyłączając Polski. Z drugiej strony jest to odmiana, którą najmocniej dotknęło pogorszenie popytu płynącego spoza Europy. Zarówno z Azji, jak również z Afryki.
Źródłem kłopotów jest sytuacja polityczna i blokada szlaku transportowego przez Morze Czerwone, co bardzo utrudnia dotarcie z polskimi jabłkami na rynki Dalekiego Wschodu. Ale w przypadku Goldena to nie jedyny cios w eksport. Wciąż ogromnym problemem jest eksport do Egiptu, który przez pewien czas był naszym najważniejszym odbiorcą jabłek, a gdzie Golden jest szczególnie preferowany. Nie tylko w Egipcie. Cieszy się on też wzięciem w Kazachstanie, tyle że nie teraz. Popyt kazachski również osłabł.
Zostaje oczywiście rynek krajowy i, jeśli chodzi o eksport, rynki krajów UE. Jednak w Europie, mimo że ogólnie zbiory jabłek w zeszłym roku były niższe, to akurat w przypadku Goldena zebrano go więcej i wyższe pozostają stany magazynowe tej odmiany w krajach Starego Kontynentu. Według danych WAPA na początku stycznia było to aż o 21,4 procent więcej rok do roku (+180 tys. ton). W Polsce zapasy Goldena były wówczas wyższe o 15 procent (+30 tys. ton).
Opisana powyżej sytuacja, z jednej strony uderzenia w popyt globalny, z drugiej wyższa dostępność akurat tej odmiany, nie pozostały bez wpływu na sytuację cenową Goldena na polskim hurtowym rynku świeżym. Ceny tej odmiany, podobnie jak i większości oferowanych przez polskich sadowników, znalazły się od dłuższego czasu pod wyraźną presją. I presji tej uległy.
W handlu hurtowym na dużą skalę, w skupach na rynek świeży ceny Goldena kalibru 70+ spadły ponad 10 procent. Są teraz najczęściej na poziomie 1,60-1,70 zł/kg, za towar dobrej jakości. Oznacza to, że cena średnia tej odmiany znalazła się poniżej pułapu ze stycznia, gdy startował handel owocami z KA. Obecna średnia jest także niższa od tej z lutego 2021 (-6 procent), z lutego 2020 (-8 procent) i rekordowego (dla cen z lutego) jak dotąd sezonu 2017/2018 (-15 procent).
Presja na ceny Goldena jeszcze potrwa, ale są czynniki, które dają nadzieję na odwrócenie lub choćby zatrzymanie tej niekorzystnej dla sadowników tendencji. Jednym z tych czynników jest mimo wszystko podaż jabłek w Europie – generalnie niższa niż w zeszłym roku. Deficyt dostępności innych odmian będzie działał wiosną również na korzyść Goldena. Drugi czynnik to duży odsetek jabłek słabszej jakości w otwieranych komorach, co oznacza, że owoc jakościowo dobry będzie wyceniany na wiosnę odpowiednio wyżej.
Jest jeszcze jedna sprawa – popyt na Goldeny do przetwórstwa. W Polsce jabłka tej odmiany na przemysł dobiły cenowo do poziomu 1,20 zł/kg, ale ważne jest i to, że obecnie, w lutym popyt na Goldena ze strony zakładów przetwórczych jest chwilowo niższy, bo kampania przetwarzania tej odmiany odbywa się falami. Kolejna fala wzrostu popytu na Goldena jest oczekiwana w marcu. To również powinno przełożyć się na lepsze warunki dla tej odmiany na rynku świezym.