Eksport ziemniaków w 2011 roku

To był wyjątkowy sezon

Sezon 2010/2011 był dla rynku warzyw świeżych w ogólności, a dla segmentu ziemniaków w szczególności, okresem wyjątkowym. Zwłaszcza jeśli chodzi o eksport. Niskie lub bardzo niskie zbiory ziemniaków w całej Europie, w tym, w krajach Europy Środkowo – Wschodniej wykreowały ogromny popyt na te warzywa na międzynarodowym rynku.

Poniżej, korzystając z danych Głównego Urzędu Statystycznego, przedstawiamy, jak kształtował się eksport ziemniaków w roku 2011 i jak wypada on na tle lat poprzednich. Analiza dotyczy lat kalendarzowych, gdyż w takiej formie swoje dane publikuje GUS. Rozmija się to niestety z cyklem sezonowym upraw, jednak również w ujęciu lat kalendarzowych można zaobserwować to, jak rynek ziemniaków się ostatnio zmieniał.

Jak widać poniżej, wolumen eksportu ziemniaków w roku 2011 wyniósł 71,4 tys. ton, a jego wartość osiągnęła 60,1 mln zł. Bezsprzecznie kluczowymi dla Polski rynkami docelowymi były kraje Europy Środkowo – Wschodniej. Lepiej widać to będzie na pierwszym wykresie.

Kluczowi klienci są na wschodzie

Kraje Europy Środkowo – Wschodniej to największy rynek zbytu dla polskich ziemniaków. W 2011 roku trafiło ich tam 64,1 tys. ton, czyli bez mała 90 proc. całego polskiego eksportu. Bardziej szczegółowy rozkład przedstawia wykres poniżej.

 Wykres 1.

Jak widać największym odbiorcą naszych ziemniaków była w roku 2011 Białoruś, do której trafiło bez mała dwie trzecie całości eksportu. Kolejne kraje to również wschód – Rosja i Mołdawia. Na tym tle eksport do całej Unii Europejskiej, z udziałem 9 proc. wypada bardzo słabo. Dodajmy, że w ramach Unii polskie ziemniaki w największych ilościach (powyżej tysiąca ton) trafiły do Rumunii i na Słowację.

Eksport na Ukrainę stanowił tylko 2 proc. całości polskiego eksportu w 2011 roku i wynosił niecałe 1,5 tys, ton. Jednak i to świadczy o wyjątkowej sytuacji w omawianym okresie, gdyż w ostatnich latach Ukraina importowała od nas dużo mniej ziemniaków (od kilkudziesięciu do, co najwyżej kilkuset ton rocznie). Jednak w 2011 roku wszędzie ziemniaków było mało, również na Ukrainie.

Jednak taka struktura eksportu nie jest stała. Wyjątkowy był w 2011 roku tak duży udział Białorusi. Widać to w poniższej tabeli, gdzie zamieszczono dane o wielkości eksportu w latach 2004 – 2011 do najważniejszych odbiorców polskiego ziemniaka.

Jak widać Białoruś importowała dużo polskich ziemniaków zaledwie przez ostatnie dwa lata, a rok 2011 był absolutnie wyjątkowy. Lepiej będzie to widać na wykresie poniżej.

Wykres 2.

 

Na wykresie tym lepiej widać, iż w ciągu ostatnich lat to Mołdawia była największym odbiorcą polskich ziemniaków. W latach 2006 – 2009 Rosja i Białoruś kupowały ich bardzo niewiele (poniżej 2 tys. ton rocznie).

Nowy sezon wszystko zmienił

O tym, że wyjątkowy był sezon 2010/2011, a nie cały rok 2011 świadczy poniższe zestawienie.

Przedstawia ono wolumen eksportu po pierwszym półroczu, po trzech kwartałach i w całym roku 2011. Pokazano w nim też wielkość eksportu w samym III kwartale i w samym IV kwartale. Widać tu doskonale, że ziemniaki z Polski wędrowały zagranicę w zasadzie tylko przez pierwsze półrocze. W półroczu drugim, wraz z rozpoczęciem nowego sezonu dynamika eksportu gwałtownie spadła. Wolumen eksportu w III kwartale wyniósł zaledwie 5,5 tys. ton, a w IV kwartale jeszcze mniej, 3,3 tys. ton. Z zestawienia wynika również, że gwałtowne zastopowanie eksportu dotyczyło wszystkich głównych polskich odbiorców z wyjątkiem Mołdawii, która w ostatnich 3 miesiącach roku zrealizowała ponad 27 proc. całego rocznego zakupu polskich ziemniaków. Pokazuje to pośrednio, że zbiory ziemniaków w nowym sezonie (2011/2012) były u naszych odbiorców dużo lepsze niż rok wcześniej, a w związku z tym potrzeby importowe drastycznie zmalały. Widać to między innymi po zerowym, w IV kwartale, eksporcie do Rosji i niemal zerowym na Białoruś.

Rok 2011 był rekordowy

Sezon 2010/2011 był bardzo dobry dla eksportu polskich ziemniaków. O przyczynach wspominaliśmy. W roku 2010 zbiory ziemniaków w całej Europie były złe, a u naszych wschodnich odbiorców – Białorusi i Rosji wręcz fatalne. Dzięki temu eksport z Polski w drugiej połowie roku 2010 i pierwszej połowie roku 2011 był bardzo wysoki. Widać to również w danych rocznych. Tak dobry pod względem eksportu sezon zdarza się niestety bardzo rzadko. Dzięki wysokiemu popytowi na polskie ziemniaki w pierwszej połowie 2011 roku, właśnie w tym roku zanotowano rekordowy eksport na przestrzeni ostatnich siedmiu lat.

Poniżej przedstawiamy zestawienie wolumenu i wartości eksportu ziemniaków w latach 2004 – 2011 (dane z tych lat udostępnia GUS). Widać, że zarówno pod względem ilościowym, jak i wartościowym, eksport osiągnął maksimum właśnie w roku 2011.

W zestawieniu podano też, dla ułatwienia porównania, wartość eksportu przeliczoną na 100 ton ziemniaków (w ujęciu bezwzględnym i względnym). Żeby zestawienie uczynić bardziej czytelnym dane z tabeli prezentujemy również w formie wykresu.

Wykres 3.

 

Pierwsze co widać, to zapaść eksportu w roku 2006 i stały trend wzrostowy po tym roku, zarówno odnośnie ilości, jak i wartości eksportowanych ziemniaków. Co ciekawe, widać, że w słabym 2006 roku spadłą ogólna wartość eksportu (co wynikało ze spadku ilości sprzedanych za granicę ziemniaków), jednak cena ziemniaków była wyższa niż w roku 2005 (fioletowa linia). Po nieznacznym spadku ceny w latach 2007 – 2008 (podczas gdy wolumen eksportu w tych latach dynamicznie rósł), od 2009 polskie ziemniaki drożały z roku na rok – o 11 proc. w 2009 w stosunku do 2008, o 55 proc. w 2009 w stosunku do 2009 i o 25 proc. w 2011 w stosunku do 2010 roku.

Podsumowanie

Rok 2011 był rokiem rekordowego eksportu ziemniaków. Ich eksport rósł od zapaści z roku 2006. Niestety w roku 2012 nie będzie kolejnego rekordu, a trend wzrostowy zostanie przełamany. Sezon 2011/2012 przejdzie do historii jako zupełnie odmienny od sezonu 2010/2011. Zbiory ziemniaków w 2011 były wszędzie bardzo udane, do tego stopnia, że cała Europa musi się zmagać z problemem nadpodaży, a jakikolwiek eksport ziemniaków niemal zamarł. Tę fatalną, również dla polskich producentów i eksporterów sytuację widać już w omawianych danych z GUS. Chodzi tu o dramatyczny spadek eksportu w III i IV kwartale 2011 roku, kiedy to mamy do czynienia już z nowym sezonem. Zapewne na tak dobry dla eksportu rok, jak miniony trzeba będzie poczekać przynajmniej kilka kolejnych lat.


 

Jeśli masz pytania, napisz do autora: marek.s|fresh-market.pl| |marek.s|fresh-market.pl

Zobacz więcej: Ziemniaki

PODOBNE

Znów będzie dużo ziemniaków

2012-04-10 15:33

Coraz więcej informacji zbieranych przez portal fresh-market.pl zdaje się potwierdzać przewidywania, że w nadchodzącym sezonie uprawy ziemniaka wcale nie będą mniejsze niż w sezonie obecnym. czytaj dalej