Światowy i polski rynek ziemniaków

     Jest zatem o wiele gorzej niż w latach poprzednich, a szczególnie w roku ubiegłym. Warto może spojrzeć jak kształtowała się produkcja ziemniaków w latach poprzednich i jak przekładało się to na realia polskiego rynku ziemniaków. Jak kształtowała się sytuacja w latach poprzednich pokazują dane opublikowane przez afiliowaną przy ONZ organizację FAO (Food and Agriculture Organisation).

wykres 1 Powierzchnia upraw ziemniaków w latach 2009 – 2010 (dane dla Polski na podstawie GUS) [tys. ha]

wykres 2 Plony ziemniaków w latach 2009 – 2010 (dane dla Polski na podstawie GUS) [dt/ha]

wykres 3 Zbiory ziemniaków w latach 2009 – 2010 (dane dla Polski na podstawie GUS) [mln ton]

    Widać, że najwięcej ziemniaków produkuje się poza Europą. Jednak w takich krajach, jak Chiny czy Indie ziemniaków produkuje się dużo, ale i dużo się ich konsumuje. Zresztą podobnie jest w Rosji. Dlatego na rynku międzynarodowym tak ważną rolę odgrywają kraje takie, jak USA, Francja, Holandia czy Niemcy. Przy relatywnie niewielkiej powierzchni upraw uzyskują one dużą wydajność i wysokie zbiory. Pozwala im to oferować duże ilości ziemniaków w handlu międzynarodowym. Niestety FAO publikuje swoje dane z dużym opóźnieniem i nie ma jeszcze dostępnych informacji z roku 2011. Nie mniej porównując rok 2009 do 2010 rzuca się w oczy przede wszystkim znaczny spadek zbiorów ziemniaków w Rosji w 2010 roku.  To właśnie rekordowo niskie zbiory w Rosji zadecydowały o tym. co działo się wtedy na międzynarodowym rynku ziemniaków. Znacząco też wpłynęły na sytuację cenową na rynku Polskim. Z powodu tak niskich zbiorów Rosja była zmuszona wielokrotnie zwiększyć import ziemniaków a import ten był generatorem wzrostu cen w krajach, które wysyłały do Rosji swoje ziemniaki. Dotyczyło to również Polski. Jak różniły się ceny ziemniaków na Polskim rynku w ostatnich latach prezentuje wykres 4.

Wykres 4 Ceny ziemniaków w dużym hurcie w latach 2008 – 2012 (dane własne)

     Na pierwszy rzut oka widać różnicę w poziomie cen, w sezonie 2010 – 2011 w stosunku do pozostałych trzech sezonów. Rosyjski popyt sprawił, że ceny polskich ziemniaków w tym okresie były wyższe nawet o 100 proc. w porównaniu do cen z roku poprzedniego.  Ta nadzwyczaj korzystna dla polskich producentów sytuacja znalazła ciąg dalszy w bieżącym sezonie. Wysokie ceny zachęciły wielu producentów do zwiększenia areału upraw.  Wielu rolników zdecydowało się pójść w ślady sąsiadów i również uprawiać ziemniaki. Zaowocowało to przerwaniem trendu spadkowego, jaki od kilku lat był charakterystyczny dla wielkości zbiorów ziemniaków w Polsce. Widać to na wykresie 5.

Wykres 5 Zbiory ziemniaków w Polsce: średnia z lat 2000 - 2005 i lata 2006 – 2011 (dane GUS)

     W efekcie tego, w roku 2011 zbiory były wyższe niż w roku 2010. A sytuacja na rynku światowym była już zupełnie inna. Pomimo braku dokładnych danych wiadomo, że zbiory ziemniaków w Rosji były wysokie. Podobnie na Ukrainie i w krajach północnej Europu. Na rynku międzynarodowym popyt na importowane ziemniaki był  i jest niski. W skutek tego rynek polski „dusi się” od nadmiaru ziemniaków a ceny pozostają bardzo niskie (patrz wykres 4).

     Co gorsza, perspektywy na kolejne miesiące bieżącego sezonu pozostają również niekorzystne dla polskich producentów. Wszystko wskazuje na to, że nawet z nadejściem wiosny popyt na rynku rosyjskim nie wzrośnie na tyle, aby na dużą skalę ruszy eksport ziemniaków z Polski. Jeśli te przewidywania sprawdzą się, to do końca sezonu ceny pozostaną na niskim poziomie, a producentom trudno będzie znaleźć kupców na zmagazynowane ziemniaki.

Masz pytania, napisz do autora: marek.s|fresh-market.pl| |marek.s|fresh-market.pl

Przeczytaj też: Mróz wpłynie na ceny warzyw, Czy będzie mniej ziemniaków w przyszłym sezonie?

Zobacz więcej: Ziemniaki