Krajowe ogórki szklarniowe

     Nowy sezon ogórków szklarniowych dopiero co wystartował. Podaż jest na razie niska, jednak powoli rośnie, choć warunki pogodowe nie sprzyjają. Wiadomo jednak, że zima w końcu odpuści i dostępność krajowych ogórków szybko zacznie rosnąć.

Import mniej konkurencyjny

     Ceny ogórków w dużym hurcie na starcie sezonu są na podobnym poziomie, jak rok i dwa lata temu. Obecnie cena średnia wynosi 10 zł/kg. Przed rokiem było to 9,00 zł/kg, a przed dwoma laty 9,50 zł/kg. W tym roku, dla polskich producentów, korzystniejsza jest sytuacja na rynku międzynarodowym. Niska podaż ogórków hiszpańskich sprawiła, że znacząco wzrosły ich ceny. Obecnie, na polskim rynku, za ogórki z Hiszpanii płaci się 8 zł/kg. Rok temu było to 5,45 – 5,60 zł/kg. Widać zatem, że na początku tego sezonu polskie ogórki mają lepszą pozycję konkurencyjną. Różnice w cenach są na tyle małe, że kryterium ekonomiczne będzie miało dla konsumentów mniejsze znaczenie przy wyborze produktu. Tym bardzie, że z czasem nasze ogórki powinny być jeszcze bardziej cenowo konkurencyjne, natomiast podaż ogórków hiszpańskich znacząco już nie wzrośnie.

Jak zawsze będzie taniej

     Jak rozwinie się sytuacja w kolejnych miesiącach? Krajowe ogórki na pewno będą tanieć. Wraz z odejściem zimy ich podaż pójdzie w górę, co znajdzie odbicie w cenach. Jest to coroczny mechanizm i na pewno zadziała również w tym roku. Jak to wyglądało w latach poprzednich prezentują wykresy poniżej.

Wykres 1. Ceny średnie ogórków szklarniowych w dużym hurcie w sezonie 2011

     Rok temu ceny ogórków szybko spadały. Z początkowej ceny 9 zł/kg w drugiej połowie lutego, cena spadła na początku marca do 4,50 – 5,25 zł/kg. Drugi znaczny spadek miał miejsce na początku kwietnia – nawet do 2,80 zł/kg. Było to spowodowane wysoką podażą i zapowiedzią, że sezon będzie udany pod względem zbiorów. Potem nastąpiło odbicie na średnią cenę 3,40 zł/kg. I wreszcie przyszło załamanie rynku związane z zakażeniami bakterią E. coli w Niemczech. Ceny spadły w maju najpierw do poziomu 2,50 zł/kg, potem nastąpił długi trend spadkowy do poziomu 0,35 zł/kg. Panika ogórkowa mocno wstrząsnęła rynkiem. Na placach targowisk producenci zostawiali swoje ogórki, których nie mieli szansy sprzedać nawet za ceny poniżej 0,10 zł/kg. Niskie ceny utrzymywały się w czerwcu i lipcu, choć ich poziom wzrósł nieco – do 0,90 – 1,45 zł/kg. Rynek i konsumenci powoli otrząsnęli się z paniki i strachu przed jedzeniem ogórków. Koniec końców okazało się, że nie miały one nic wspólnego z zakażeniami. Od lata ceny już powoli rosły, choć wzrost ten był powolny i nie miał szans pokryć strat z okresu paniki. Trzeba też pamiętać o szkodach w eksporcie, jakie wyrządziło rosyjskie embargo na polskie warzywa. Ceny, z wrześniowego poziomu 1,25 – 1,60 zł/kg rosły powoli do końca sezonu, do poziomu 6,00 – 6,50 zł/kg.

     W sezonie 2010, choć obyło się bez załamania rynku na miarę paniki związanej z zakażeniami E, coli, generalny kierunek zmian w cenach był podobny. Widać to na wykresie poniżej.

Wykres 1. Ceny średnie ogórków szklarniowych w sezonie 2010

     Widać tu generalny trend spadkowy w miarę wzrostu podaży. Tyle tylko, że trend ten był mniej dynamiczny niż przed rokiem. Zaważyło na tym między innymi to, że mniejsze były zbiory. Minimum cena średnia osiągnęła w końcu sierpnia i było to 0,85 zł/kg. Potem tendencja się odwróciła, co związane było z kolei ze spadającą podażą. Sezon kończył się cenami na poziomie 8,25 – 8,50 zł/kg, a więc również lepiej niż w roku 2011.

Jakie perspektywy

     Wniosek z tych danych jest taki, że kierunek zmian cen skorelowany jest ze zmianami w podaży. W pierwszej części sezonu ogórki muszą tanieć ze względu na wzrost ich dostępności, w drugiej części sezonu będą coraz droższe, bo na rynek trafia ich coraz mniej. Niewiadomą pozostają skala i dynamika tych zmian. Jak pokazał rok ubiegły, nieoczekiwane zdarzenie, jak informacja o zagrożeniu życia, związanym ze spożywaniem niektórych warzyw (nawet bez pokrycia w faktach), może w istotny sposób zaważyć na całym sezonie. Pocieszające jest to, że prawdopodobieństwo wystąpienia takiego zdarzenia rok po roku jest bardzo nikłe. Ważniejszym czynnikiem jest pogoda. Od warunków atmosferycznych zależy to, jak wysokie będą zbiory. To na razie jest wielką niewiadomą.

     Pytaniem istotnym jest, czy, i jak wielu producentów ogórka zdecyduje się na zmniejszenie produkcji pod wpływem tego, co działo się rok temu. W Hiszpanii, na przykład produkcja ogórków w bieżącym sezonie była niższa właśnie ze względu na wydarzenia z poprzedniego roku. Widać to po obecnych cenach hiszpańskich ogórków.

     Kolejnym ważnym czynnikiem jest eksport. To, jaki będzie popyt na polskie ogórki u importerów będzie miało duży wpływ na ceny podczas całego sezonu. Załamanie eksportu na pewien czas w zeszłym roku, sprawiło, iż jego wolumen był niższy w porównaniu do roku 2010. W 2011 roku wyeksportowano z Polski10,4 tys. ton ogórków (dane GUS za 3 kwartały). W roku 2010 było to według GUS 11,2 tys, ton. Na szczęście znaczny spadek eksportu do Niemiec (w 3 kwartałach 2011 roku 1,2 tys. ton, a w 2010 roku 3,3 tys. ton) zrekompensował wzrost eksportu do Czech (w 3 kwartałach 2011 roku 4,8 tys. ton, a w 2010 roku 3,9 tys. ton).

     Udany start sezonu ogórków szklarniowych daje dobre perspektywy na przyszłe miesiące. Mając świadomość wielości i różnorodności czynników, jakie decydują o sytuacji, i które pozostają wciąż niewiadomą, można mieć nadzieję, że ten sezon będzie przynajmniej lepszy od poprzedniego. Bez takiej wiary produkcja ogrodnicza byłaby przecież niemożliwa.

Masz pytania, napisz do autora: marek.s|fresh-market.pl| |marek.s|fresh-market.pl

Zobacz więcej: Ogórki zielone