Przechowywanie a jakość warzyw
Działalność gospodarcza w dzisiejszych czasach charakteryzuje się dużą niepewnością i silną walką konkurencyjną na rynku, również, a może zwłaszcza, tym międzynarodowym. Na sytuację rynkową wpływ ma ogromna liczba zmiennych, a zmiany tej sytuacji zachodzą niekiedy bardzo dynamicznie. Ten opis stosuje się również do rynku warzyw świeżych. Na rynku tym polski producent musi coraz mocniej konkurować o klienta nie tylko z innymi producentami krajowymi, ale z coraz większą liczbą podmiotów zagranicznych dysponujących coraz szerszą ofertą.
Ważnym czynnikiem pomagającym w zyskaniu przewagi konkurencyjnej jest jakość oferowanego produktu. W przypadku rynku warzyw, na jakość ogromny wpływ mają sposoby przechowywania warzyw po zbiorach.
Wygląd i jakość warzyw kluczem do serc konsumentów
Walka konkurencyjna na rynku warzyw nabrała już wymiaru globalnego. Jest to spowodowane, między innymi rozwojem technologii przechowalniczych. Postęp w tej dziedzinie umożliwił magazynowanie, przewożenie i wydłużenie okresu dostępności warzyw ze swej natury często bardzo nietrwałych. Dzięki nowoczesnym metodom przechowalniczym dostępne przez cały rok są warzywa, które dawniej trafiały na rynek sezonowo. Co więcej, ich wygląd i jakość pozostają na wysokim poziomie znacznie dłużej niż to wcześniej miało miejsce. A to z kolei umożliwia docieranie do coraz odleglejszych rynków.
Walka konkurencyjna na rynku warzyw rośnie. Polscy producenci również muszą inwestować w nowoczesne przechowalnictwo pomagające zachować wygląd i jakość warzyw, zwłaszcza tych nietrwałych. Z jednej strony wydłuża to czas, w którym produkt jest zdatny do sprzedaży, z drugiej strony warzywa trafiające do handlu detalicznego w lepszej kondycji łatwiej znajdują nabywców.
Jak przechowywać warzywa
Postęp w technologii przechowalniczej sprawił, że okres przechowywania niektórych warzyw wydłużył się nawet do roku. Nowoczesne technologie mają za zadanie maksymalnie opóźnić procesy biochemiczne i fizyczne zachodzące w warzywach po zbiorze, które to procesy powodują, że warzywa więdną, psują się i ogólnie mówiąc nie nadają się do obrotu handlowego.
Właściwe przechowywanie warzyw zmniejsza z jednej strony straty przechowalnicze, z drugiej strony utrzymuje warzywa w dobrej kondycji, tak że gdy trafią one na rynek wciąż są atrakcyjne dla konsumenta. Tradycyjne metody przechowywania, takie jak kopcowanie, czy dołowanie nie zawsze pozwalają na właściwe przechowanie warzyw. Widać to było w lutym bieżącego roku, gdy silne mrozy i brak okrywy śnieżnej spowodowały duże uszkodzenia warzyw w kopcach.
Podstawowym procesem wydłużającym przydatność handlową warzyw jest ich szybkie schłodzenie po zbiorze. Stosuje się tu różne metody: chłodzenie powietrzem, wodą czy schładzanie próżniowe. Schłodzenie warzyw po zbiorze spowalnia tempo reakcji biochemicznych, które powodują dojrzewanie, starzenie się i w końcowym etapie obumieranie warzyw. Po schłodzeniu należy warzywa przesortować i umieścić w odpowiednich opakowaniach. Sortowanie ma za zadanie wyeliminować egzemplarze uszkodzone i chore, które w dalszym etapie mogłyby być rozsadnikami chorób. Właściwe opakowanie pomaga natomiast zachować cechy jakościowe i organoleptyczne warzyw.
Kolejnym zabiegiem zwiększającym żywotność warzyw jest potraktowanie ich preparatami hamującymi wymianę gazową z otoczeniem. Procesy biochemiczne zachodzące w warzywach po zbiorze powodują wydzielanie pary wodnej i etylenu. To prowadzi do utraty masy i więdnięcia. Aby zapobiec tym procesom stosuje się na przykład nakładanie cienkiej warstwy powłok jadalnych (składających się z substancji pochodzenia naturalnego, o charakterze wosków). Nowoczesnym sposobem spowolnienia wymiany gazowej jest poddanie warzyw działaniu związku chemicznego 1-metylocyklopropenu, występującego na rynku pod handlową nazwą SmartFrsh. Związek ten jest inhibitorem receptorów etylenu w komórkach warzyw, co oznacza, że uniemożliwia oddziaływanie etylenu na warzywa. A to właśnie etylen jest główną przyczyną szybkiego starzenia się warzyw.
Właściwe przechowywanie warzyw nie jest tematem prostym. Podczas przechowywania w warzywach zachodzą wielorakie, często sprzężone ze sobą zmiany biochemiczne, fizyczne i mikrobiologiczne. Nowoczesne metody przechowalnicze mają za zadanie w jak największym stopniu wyhamować niekorzystne procesy zachodzące w warzywach, tak aby nawet po długim okresie przechowywania, produkt trafiający na rynek był świeży, dobry jakościowo i organoleptycznie atrakcyjny.
Pod kontrolą
Najważniejszymi czynnikami, które trzeba kontrolować podczas przechowywania są: temperatura, wilgotność i skład gazowy atmosfery. W nowoczesnych systemach przechowalniczych (chłodnie KA, ULO) właśnie możliwość kontroli tych czynników sprawia, że są one bardziej wydajne niż metody tradycyjne. Chodzi zwłaszcza o możliwość dostosowania warunków przechowalniczych do poszczególnych gatunków warzyw, które mają różne wymagania co do, na przykład temperatury (warzywa ciepłolubne muszą mieć wyższą temperaturę przechowywania). Przechowywanie w kontrolowanej atmosferze i obniżonej zawartości tlenu wydatnie spowalnia procesy wymiany gazowej warzyw, opóźnia proces ich starzenia, a przez to wydłuża okres zachowania przez warzywa wysokiej jakości.
Zastosowanie nowoczesnych technologii przechowalniczych sprawia, że można dłużej oferować warzywa wysokiej jakości. Daje to niewątpliwie przewagę konkurencyjną nad producentami, którzy takich technologii nie stosują. Oczywiście trzeba pamiętać o stronie kosztowej. Innowacyjność kosztuje i trzeba to uwzględnić w rachunku ekonomicznym. Nie mniej rozwój rynku warzyw świeżych pokazuje, że aby na nim przetrwać trzeba dotrzymywać kroku rozwojowi technologicznemu.
Masz pytanie, napisz do autora: marek.s|fresh-marketpl| |marek.s|fresh-marketpl
