Trochę szczegółów o nowaliach
2007-04-09 00:00
- Rzodkiewka (Raphanus dativus L. subvar. Radicula Pers.)
- Cebula ze szczypiorem – dymka (Allium cepa)
- Szczypiorek (Pallium schoenoprasum L.)
- Sałata (Lactuca sativa L.)
- Botwina (Beta vulgarisL. var. cicla L.)
- Bób (Vicia faba L. var. major Harz.)
- Rabarbar ogrodowy (Rheum rhaponticum L.)
- Szparag (Asparagus officinalis L.)
- Szpinak zwyczajny (Spinacia oleracea L.)
- Pomidor (Lycopersicon esculentum Mill.)
- Ogórek (Cucumis sativus L.)
- Kapusta głowiasta (Brassica oleracea L. var. capitata L.)
Roślina jednoroczna, której część jadalną stanowi zgrubienie podliścieniowe. Jest źródłem żelaza, wapnia i witaminy C. Zawiera tez olejki gorczyczne, pobudzające organy trawienia. Duże wartości odżywcze mają także liście (jadalne). Pod osłonami uprawia się odmiany: Saxa, Krakowianka, Krasa, Rowa, Silesia, Warta, Mira i Opolanka. Pod folią perforowaną i włókniną dodatkowo: Lucyna, Ksantypa, Poznanianka i Śnieżka.
Zawiera witaminy z grupy B, E, K oraz związki siarki, działające bakteriobójczo. Odmiany polecane do uprawy to: Sochaczewska, Efekt, Wolska, Fiesta, Cristina i Błońska
Ma małe wymagania klimatyczne i glebowe, a jego uprawa jest dość łatwa. Liście szczypiorku są bogate w witaminę C, karoten i olejki eteryczne, zawierające siarkę. Ponadto, w jego składzie występują sole potasu, wapnia, sodu, magnezu i fosforu oraz duże ilości żelaza. Odmianą uprawianą jest Erfurcki Olbrzymi.
Jest jedną z bardziej powszechnych nowalii. W Polsce uprawia się sałatę głowiastą (masłową i kruchą). Jej liście zawierają cukry, białko, prowitaminę A, witaminy z grupy B, E, PP, K i C oraz znaczną ilość składników mineralnych, jak: wapń, potas, magnez i żelazo. Do upraw pod osłonami poleca się odmiany: Syrena, Maja, Jasia, Edyta, Promyk, Sonata, a do uprawy w gruncie - Saba, Regina i Bona.
Część użytkową stanowią liście, zawierające duże ilości białka i witamin. W Polsce uprawia się odmianę Lukullus.
Owocem jest duży strąk z trzema, czterema nasionami, które są bogate w białko, witaminę C, karoten i sole mineralne fosforu i wapnia. Do wczesnej uprawy poleca się odmiany: Nowo, Bartom, Topbob, Jankiel Biały, Bizon i Kasjer.
Częścią jadalną są ogonki liściowe o czerwonej, różowej i zielonej barwie, osiągające przeciętnie 30 - 50 cm długości. Mieszczą się w nich kwasy organiczne (głównie jabłkowy), cukry i witamina C. Ma duże zastosowanie przy sporządzaniu deserów i kompotów. W Polsce uprawia się odmiany: Wczesny, Hozera, Karpow, Lipskiego, Koral i Wiśniowy.
Rozmnażane są z karp, z których wyrastają wypustki, stanowiące w początkowej fazie wzrostu część jadalną rośliny. Ceniony ze względu na walory smakowe, a także za to, że jest lekkostrawny. Szparagi można spożywać w stanie świeżym i w konserwach. Młode pędy zawierają duże ilości kwasu askorbinowego (witaminę C), ponadto: karoten, wapń, fosfor i żelazo. Do uprawy poleca się odmiany: Franklin F1 i Gijnlim F1. W Polsce produkuje się szparagi bielone i zielone. Drugie mają lepsze walory smakowe
Ważną cechą użytkową szpinaku jest jego odporność na wybijanie w pędy kwiatostanowe. Uprawia sie go zwykle na zbiór wczesnowiosenny lub jesienny. Jest cennym źródłem witaminy C, karotenu, witamin z grupy B. Ponadto posiada znaczne ilości żelaza, fosforu, wapnia, miedzi i jodu. Może zawierać szkodliwe szczawiany – zwłaszcza jeśli uprawiany jest wczesna wiosną. Do siewu wczesnowiosennego poleca się odmiany: Matador 30, Asta F1, Greta F1 i Markiza F1.
Jest rośliną jednoroczną o rozwiniętym systemie korzeniowym, gdzie korzenie boczne osiągają nawet 90 cm. Jest rośliną ciepłolubną, którego owocem jest jagoda. Tu znajduje się duża ilość witamin, m. in. C, K i prowitamina A (karoten). Do uprawy w szklarni polecane są odmiany wysoko rosnące: Galicja F1, Ognik F1, Tukan F1, Neptun F1 i inne. Natomiast do uprawy w tunelach foliowych dodatkowo: Kora, Zorza, Złoty Ożarowski.
Jest rośliną roczną o płytkim systemie korzeniowym. Podobnie jak inne warzywa z rodziny dyniowatych, mają duże wymagania odnośnie wody, gleby, a także ciepła. Ich wartosć odżywcza nie jest wysoka ale posiadają zasadowe sole mineralne, działające neutralizująco na kwasy żołądkowe. Poza tym, odznaczają się wyjątkowymi walorami smakowymi. Do uprawy pod osłonami polecane są np. odmiany krótko owocowe tj.: Portos F1, Igor F1, Eryk F1 i Wiktor F1, wśród odmian sałatkowych: Gracius F1, Kometa F1 i Kuba F1.
Jest rośliną dwuletnią. Częścią jadalną są zwinięte liście, zwane głową. Stanowi bogate źródło witamin i soli mineralnych. Zawiera karoten, witaminy B1, B2, B3, B6, C, E, H, K i fitoncydy, mające właściwości bakteriobójcze. Jest jednym z najbardziej popularnych warzyw w Polsce. Wśród wczesnych odmian kapusty białej poleca się: Ditmarska, Najwcześniejsza, Pierwszy Zbiór, Tina, Agat F1.
W porównaniu do kapusty białej, czerwona zawiera więcej witaminy B1 i C, ale mniej karotenu. Wczesne odmiany kapusty czerwonej to Koda i Haco.
Źródło: fresh-market.pl, opracowane na podstawie Z. Dobrakowska-Kopecka, R. W. Doruchowski, M. Gapiński,Warzywnictwo; E.Sikora, Nowalijki; A. Czarnewicz-Kamińska, Nowalijki na stronie http://www.fit.pl/, ceny uzyskane z IERiGŻ-PIB, opracowano przez GT, PS
Zobacz więcej: Ceny warzyw?preview=1
Dodaj komentarz
Możliwość komentowania dostępna tylko dla użytkowników z wykupionym abonamentem