Choroby bulw ziemniaka podczas przechowywania
Bulwy są organizmem żywym i w czasie przechowania zachodzą w nich procesy fizjologiczne i biochemiczne. Tylko zdrowe bulwy gwarantują sukces, czyli małe straty w czasie długotrwałego przechowywania. Bulwy porażone chorobami, nadgniłe, nadmarznięte, z uszkodzeniami skórki, przechowywane nawet w optymalnych warunkach narażone są na straty masy bulw i niekorzystne zmiany jakościowe.
Oto najbardziej szkodliwe gospodarczo choroby bulw okresu przechowalniczego:
Zaraza ziemniaka jest powodowana przez grzyb. Konsekwencją występowania zarazy na części nadziemnej jest porażenie zarazą bulw. Zakażenie bulw następuje w polu, w czasie zbioru lub w trakcie przechowywania. Na powierzchni chorej bulwy tworzą się różnej wielkości ołowioszare plamy. W miąższu występują rdzawe, twarde nacieki postępujące w głąb bulwy. Podstawą zdrowych bulw jest profilaktyka czyli; eliminowanie źródeł zakażenia, pobudzanie sadzeniaków, uprawa odmian podwyższonej odporności na zarazę np. (Bzura, lawina, Grot, Dunajec, Hinga, Inwestor, Jasia, Neptun, Sonda, Ślęza, Fala, Ania, Stobrawa, Ceza) oraz prawidłowe i skuteczne zwalczanie chemiczne zarazy w okresie wegetacji.
Sucha zgnilizna jest rozpowszechnioną chorobą grzybową rozwijającą się w okresie przechowywania. Infekcji grzyba sprzyjają uszkodzenia skórki w czasie zbioru, transportu i obróbki bulw. Na powierzchni porażonych bulw pojawiają się początkowo małe, powiększające się w czasie przechowywania plamki. W późniejszym okresie w miejscach plamek widoczne są ubytki miąższu. Skórka chorych bulw pokryta jest białym, kremowym lub żółtym nalotem grzybni. Zniszczony, suchy miąższ pokryty jest puszystą jasną grzybnią. Zakażone bulwy tracą wodę, kurczą się, wysychają i rozpadają się. Rozwojowi grzyba sprzyja temperatura powyżej 4° C i wysoka wilgotność powietrza. Rozwój choroby ograniczają dobre warunki zbioru i uprawa odmian ziemniaka o podwyższonej odporności na suchą zgniliznę.
Mokra zgnilizna jest chorobą bakteryjną, występuje na bulwach ziemniaka w następstwie rozwoju czarnej nóżki na plantacji. Występowaniu mokrej zgnilizny sprzyjają uszkodzenia mechaniczne w czasie zbioru, transportu i obróbki oraz porażenie przez grzyby. Choroba rozwija się intensywnie na bulwach w wilgotnych i ciepłych warunkach przechowywania. Mokre gnicie porażonych bakterią bulw rozpoczyna się od przetchlinek, zakażona bulwa szybko zmienia się w miękką rozpadającą się masę. Rozwój choroby ograniczają; selekcja negatywna w okresie wegetacji na czarną nóżkę, właściwy zbiór, dezynfekcja urządzeń i maszyn, uprawa odmian o podwyższonej odporności.
Trzeba pamiętać również o zgniliźnie mieszanej, która jest następstwem gnicia bulw w wyniku porażenia przez kilka patogenów.
Ziemniaki po prawidłowym zbiorze powinny być przygotowane do przechowywania. Ważne jest osuszenie bulw i zagojenie uszkodzeń oraz skorkowacenie skórki. Pierwszy okres przechowywania to również moment ujawnienia się infekcji, do których doszło podczas wegetacji czy zbioru. Jest to również okazja do ewentualnego odrzucenia bulw z objawami chorób.
Na podstawie artykułu Jana Jaroszewskiego z KPODR.
Zobacz więcej: Ziemniaki
