Prognoza cen kapusty pekińskiej
Ceny kapusty pekińskiej charakteryzują się, w ciągu sezonu, dość wyraźną fazowością. Początek sezonu nowego oznacza niemal zawsze dość wysokie ceny, które potem szybko spadają, osiągając minimum w okresie października i listopada. Następnie, wraz z początkiem sezonu importowego, ceny zaczynają znów rosnąć. I rosną w zasadzie do końca sezonu, a dynamika tej tendencji uzależniona jest od relacji podaż – popyt w danym roku.
Początek sezonu 2013/2014
Sezon bieżący w pewnych aspektach różnił się od tego typowego przebiegu zmian cenowych. Bardzo późna wiosna legła u podstaw problemów z wegetacją i podażą w początku sezonu. W rezultacie nie było wyraźnego spadku cen kapusty pekińskiej w tej jego fazie. Widać to dobrze na pierwszym wykresie zamieszczonym poniżej.
Nie mniej w końcu spadki cen się rozpoczęły, a jak już wystartowały, to były bardzo dynamiczne. W rezultacie, w październiku ceny spadły poniżej poziomu z zeszłego roku. Jednak zaczął się eksport do Rosji i trend cenowy się odwrócił.
To była ładna zwyżka
Ceny kapusty pekińskiej zaczęły piąć się w górę od początku listopada, a więc wcześniej niż w wielu wcześniejszych sezonach. Na poniższym wykresie przedstawiamy zmiany cen od sezonu 2008/2009 do sezonu bieżącego. Zobrazowane są one za pomocą notowań średniej ceny sprzedażowej kapusty pekińskiej (z opakowaniem) w dużym hurcie.
Jak widać trend zwyżkowy zapoczątkowany w listopadzie 2013 roku charakteryzował się dużą dynamicznością, choć nie był to trend jednostajny, a raczej krótsze okresy wzrostu przeplatane okresami stabilizacji. Nie mniej od początku listopada do momentu osiągnięcia maksimum w połowie lutego średnia cena wzrosła z poziomu 1,00 zł/kg do 1,90 zł/kg, a zatem o 90 procent.
Korekta w lutym to nic nadzwyczajnego
Niestety, z punktu widzenia producentów, w połowie lutego tendencja wzrostowa została przerwana, a co więcej ceny kapusty pekińskiej zaczęły spadać, by wkrótce potem się ustabilizować na niższym poziomie.
Jak zawsze w takim momencie, na rynku kapusty pekińskiej pojawiło się sporo emocji i sprzecznych opinii co do dalszego rozwoju sytuacji. jednak doświadczenie producenci i handlowcy wiedzą, że taka korekta w lutym to raczej reguła, a nie coś nadzwyczajnego. Jeśli spojrzymy na pierwszy wykres, wyraźnie będzie to widoczne.
Na zjawisko to składa się kilka przyczyn. Pierwsza – jest to okres przejściowego nasycenia rynku rosyjskiego, jako że importerzy rosyjscy zazwyczaj, w pierwszej fazie sezonu zimowego, kupują „pekinkę” dość intensywnie, żeby zaspokoić wysoki popyt swojego rynku. Po drugie luty to okres, w którym producenci zaczynają otwierać chłodnie i podaż (względna) ładnej kapusty skokowo wzrasta.
Z omawianego wykresu wyraźnie wynika również, że corocznie, po tym okresie zniżkowym, przychodzi marzec i wraz z nim kolejna faza wzrostowa, jeszcze bardziej dynamiczna niż ta pierwsza. Na tej obserwacji bazować będzie poniższa prognoza.
Założenia prognozy
Naszą prognozę skonstruowaliśmy w kilku wariantach. Jak wspomniano wyżej wszystkie one zakładają wzrost cen. Tyle, że z różną dynamiką. Wynika to z faktu, że w prognozie tej jako baza posłużyły trendy cenowe z poprzednich sezonów.
Założeniem pierwszym, fundamentalnym jest więc w naszej prognozie fakt, że po lutowym „zastoju” zawsze przychodzi nowy trend wzrostowy cen kapusty pekińskiej. Założeniem drugim, dodatkowym jest opinia, iż wśród poprzednich sezonów da się znaleźć takie, które z zadowalającą dokładnością będzie można dopasować do danych empirycznych z bieżącego sezonu. Innymi słowy do sporządzenia prognozy wykorzystamy krzywą regresji z któregoś z sezonów poprzednich.
Modelowanie cen
Na wykresie drugim, prezentowanym poniżej mamy zobrazowane krzywe regresji dla pięciu poprzednich sezonów. Aby nieco uprościć zagadnienie zdecydowaliśmy się użyć w modelu funkcji liniowej. Jak widać na wykresie modele liniowe dość dobrze się tu sprawdzają. Współczynnik R2 jest powyżej 0,7, co oznacza, iż ponad 70 procent zmian cenowych tłumaczonych jest przez model.
Spośród tych pięciu krzywych zdecydowaliśmy się na dwie najbardziej skrajne, tak aby zobrazować niejako dwa graniczne scenariusze: optymistyczny i pesymistyczny. Oczywiście oba zakładają wzrost ceny, tyle że ze znaczną różnicą w dynamice wzrostu. Prognoza obejmuje okres do końca kwietnia. Dla sprawdzenia zgodności danych z modelem linie prognozy poprowadzone zostały od początku roku.
Prognoza
W oparciu o powyższe założenia powstała dwubiegunowa prognoza dla średniej ceny kapusty pekińskiej w dużym hurcie, do końca kwietnia 2014 roku. Graficzna prezentacja prognozy znajduje się poniżej, na wykresie numer trzy.
Jak widać obie wersje rozwoju sytuacji wychodzą z jednego poziomu cenowego, aby potem różnicować się coraz bardziej wraz z upływem czasu. W rezultacie dla prognozy „pesymistycznej” przewidywany poziom ceny średniej w końcu kwietnia 2014 wynosi zaledwie 1,90 zł/kg. Dla prognozy „optymistycznej” jest to zaś 2,90 zł/kg.
Pierwsze co widać na wykresie, to fakt, że „optymistyczna” wersja bardzo dobrze zgrała się z danymi empirycznymi ze stycznia. To fakt, który działa mocno na korzyść tej wersji. Co prawda lutowa korekta spowodowała to, iż cena rzeczywista odchyliła się in minus od krzywej modelu. jednak pamiętać tu należy, że model zbudowany jest na funkcji liniowej, a zatem z definicji jest mocno „wygładzony” i brakuje w nim lokalnych zawirowań charakterystycznych dla rzeczywistego przebiegu zmian.
Druga sprawa to wyraźne odstawanie od rzeczywistości scenariusza „pesymistycznego”. Nawet po spadku średnia cena nie zeszła poniżej 1,90 zł/kg, a taki poziom scenariusz ten zakłada dopiero na kwiecień. Oznacza to brak realizacji podstawowego założenia o wzroście cen.
Stąd wnioskować można, iż to raczej model „optymistyczny” będzie lepiej oddawał rzeczywistość. A zatem już wkrótce można oczekiwać, iż cena rzeczywista zacznie dążyć w kierunku ceny teoretycznej. Oznaczałoby to szybki powrót wartości średniej ceny na ścieżkę wzrostu i osiągnięcie w pierwszych dniach marca poziomu 2,10 – 2,14 zł/kg. Cena ta na koniec marca według prognozy powinna osiągnąć poziom 2,53 zł/kg, na koniec kwietnia zaś wspomniane 2,90 zł/kg.
Zobacz więcej: Kapusta pekińska
Kapusta pekińska jeszcze stabilnie
Sytuacja na rynku „pekinki”
Kapusta pekińska – korekta ceny
