To będzie sezon drogiej kapusty

2013-08-26 08:30

Źródło: www.fresh-market.pl (Marek Słowiński)

Fatalne warunki agrometeorologiczne panujące od końca zimy (tej kalendarzowej) spowodowały duże opóźnienia w tegorocznym harmonogramie produkcji kapusty białej młodej. Kolejne miesiące też nie należały do idealnych pod względem pogody, a skutki tych przeciwności kumulowały się. W rezultacie zapowiada się rok niskich zbiorów kapusty białej, a co za tym idzie sezon wysokich jej cen.

Poprzedni sezon zostawił niedosyt

Rok temu przez pewien czas warunki na rynku europejskim tak się ukształtowały, że wydawało się, iż ceny polskiej kapusty białej szybko pójdą w górę i sezon będzie bardzo udany. Sprawił to popyt, jaki napłynął na nasz rynek z wymęczonej suszą Rumunii.

Rumuńscy importerzy pojawili się w Polsce i zaczęli kupować duże ilości kapusty. Szybko jej ceny wzrosły do poziomu 0,50 zł/kg i wielu rolników już widziało powtórkę z sezonu 2010/2011, kiedy to na fali ogromnego popytu skorelowanego z niską podażą, ceny kapusty osiągały zimą i wiosną „astronomiczne” wyżyny. W marcu 2011 roku było to, przypomnijmy, średnio 3,00 zł/kg, a na koniec sezonu, w maju średnia cena w dużym hurcie sięgnęła 2,25 zł/kg.

Niestety, w zeszłym roku nadzieje trwały krótko. Popyt rumuński szybko zmalał i na rynek kapusty wróciły ceny rzędu 0,30 – 0,35 zł/kg. Okazało się, że kapusty jest dużo. Na tyle dużo, iż jej cen nie dźwignął nawet duży eksport na wschód. W maju 2013 roku, w końcówce sezonu, gdy zapasy były już niewielkie, cena nie przekroczyła poziomu średniego 0,55 zł/kg.

Te, na krótko rozbudzone nadzieje jesienią zeszłego roku i późniejsze „zwinięcie się” ceny zostawiły duży niedosyt. Okazało się, że był to kolejny dość słaby sezon z wysoką podażą białej kapusty i niełatwym jej zbytem.

Późny początek

W nowym sezonie, 2013/2014, od jego początku zapowiadało się, że tym razem może być inaczej. Zima, o wiele dłuższa niż zazwyczaj oraz chłodna wiosna w zasadzie „ustawiły” całą pierwszą część tegorocznego sezonu kapusty białej. Od jego startu podaż kapusty utrzymuje się na niskim poziomie, a wraz z upływem czasu jest, w tym względzie gorzej, a nie lepiej.

Opóźnienie w starcie sezonu wyniosło co najmniej dwa – trzy tygodnie. I tej straty natura nie miała szansy odrobić. Tym bardziej, że potem była zimna wiosna, czerwcowe ulewy z gradobiciami, a w końcu upalne i suche lato. Najpierw kapusta nie rosła, potem miała za dużo wody, a w niektórych rejonach uprawy były mocno nadszarpnięte przez grad zalania, w końcu przyszła susza.

Kluczem jest pogoda

Pogoda pokazała, że jest czynnikiem kluczowym dla upraw. Pokazała, że człowiek wciąż niewiele może zdziałać w konfrontacji z nią. I pokazała, że jest czynnikiem nieprzewidywalnym. Zarówno w perspektywie długookresowej, jak i w tej krótszej.

Gdyby warunki pogodowe w kolejnych miesiącach bardziej sprzyjały uprawom, to przynajmniej późniejsze odmiany miałyby szansę na lepsze zbiory. Ale najwyraźniej tak nie będzie.

Co dalej?

Wiele strat jest już nie do odrobienia. Według szacunkowych danych Głównego Urzędu Statystycznego tegoroczne zbiory kapust (ogółem) będą o 6,3 proc. niższe od zeszłorocznych i wyniosą 1,068 mln ton. Już to oznacza 72 tys. ton mniej kapusty niż zbiór z 2012 roku. A to dopiero wstępne szacunki, sporządzone na podstawie danych z czerwca. Doświadczenie uczy, ze będą one jeszcze korygowane In minus.

Tak słabe dane o tegorocznych zbiorach oznaczają problemy z podażą kapusty białej w nadchodzących miesiącach. Możemy mieć do czynienia z luką w podaży kapusty białej na krajowym rynku hurtowym. Czyżby czekała nas powtórka cen ze wspomnianego już sezonu 2010/2011?

Wiele na to wskazuje. Ceny hurtowe kapusty białej w lipcu i sierpniu bieżącego roku były na podobnym poziomie co trzy lata temu. Oscylowały bowiem na poziomie między 0,90 a 1,10 zł/kg średnio. Wtedy średnia w końcu lipca była na poziomie 1,05 zł/kg. Potem cena spadała do 0,70 zł/kg w drugiej połowie września, a do końca listopada ustabilizowała się na poziomie 0,85 zł/kg. I z początkiem zimy zaczął się półroczny trend wzrostowy.

W tym roku sytuacja może rozwijać się podobnie. To znaczy, oczekiwać należy spadku ceny w okresie zbiorów, kiedy to na rynku będzie sporo kapusty słabszej jakości do natychmiastowej sprzedaży i kapusta ta będzie ciągnęła średnią w dół. Potem nastąpi stabilizacja, a następnie, od końca jesieni znów zacznie się kształtować tendencja wzrostowa. Trudno oczywiście prognozować konkretne ceny, które miałyby obowiązywać za 3 – 4 miesiące, ale wydaje się dość prawdopodobne, że będzie to poziom 1,50, a nawet 2,00 zł/kg. Tak każe sądzić obecny ogląd rynku z jego deficytem podażowym i cenami na poziomie 0,90 – 1,10 zł/kg.

Oczywiście pogoda może jeszcze sporo zmienić, ale chyba raczej na gorsze. Ważne są też zmiany w relacji podaż – popyt. Przy słabym zainteresowaniu kapustą, zwłaszcza w eksporcie, opisane tendencje zwyżkowe będą słabsze. Nie ma jednak na razie przesłanek do tego, aby oczekiwać słabego eksportu kapusty białej.

Jest jeszcze jeden czynnik, o którym nie wolno zapominać. Tym czynnikiem jest import. Ale i tu, jak się wydaje, nie ma dużych szans na zalanie polskiego rynku importowaną kapustą. W Holandii jej ceny też rosną i też są wyższe niż rok temu. W czerwcu 2012 roku holenderscy eksporterzy sprzedawali kapustę po 2,00 euro/25 kg. W czerwcu bieżącego roku było to 3,25 euro/25 kg. ( ponad 60 proc. drożej). Rok temu w trzeciej dekadzie sierpnia cena byłą na poziomie 4,70 euro/25 kg, teraz to 5,10 euro/25 kg (wciąż o 8 proc. więcej). Ta różnica w zimie znów wzrośnie. Oznacza to, że i w Holandii podaż kapusty jest niższa niż rok temu. Mniej będzie jej można więc eksportować i zapłacić trzeba będzie za nią więcej.

Jak widać wiele wskazuje na to, że czeka nas sezon drogiej kapusty białej. Podobnie, jak miało t miejsce trzy lata temu. Producenci wreszcie doczekali się wysokich cen. Problemem jest tylko to, żeby mieć co sprzedawać.

Zobacz więcej: Kapusta