Jabłka

Jabłka to owoce drzew z gatunku Jabłoń domowa. Przez tysiące lat hodowli powstało setki odmian i sportów tego gatunku. W Polsce szkółki oferują do sprzedaży około 180 odmian jabłoni.

W Polsce do najpopularniejszych jabłek deserowych należą: Golden Delicious, Gala, Red Jonaprince, Šampion, Ligol, Jonagold, Jonagored, Mutsu i całkowicie niemal specyficzny dla Polski  na tle Europy Zachodniej – Idared. Wśród odmian wczesnych, trafiających na rynek krajowy w czerwcu prym wodzą. Early Geneva, Paulared i Piros oraz nieco późniejsze Cortland i Lobo. Z odmian kulinarnych największą popularność ma Szara Reneta obok odmiany Boskoop.

Jabłka spożywa się na surowo, a prócz tego mają one ogromną mnogość zastosowań kulinarnych. Świeże jabłka, jak wiele owoców są przede wszystkim źródłem węglowodanów, w tym błonnika. Mają też w składzie wiele witamin z grupy rozpuszczalnych w wodzie, ale też witaminy i prowitaminy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (choć niewiele). Jabłka zawierają też pektyny.

Kulinarnych zastosowań jabłek, również w polskiej kuchni i jest bardzo dużo. Do wielu z nich używa się specyficznych odmian (np. kwaśne jabłka do szarlotki). Poza tym jabłek, tzw. jabłek przemysłowych, używa się do produkcji koncentratu soku jabłkowego i soków jabłkowych tłoczonych oraz do produkcji cydru.

Produkcja jabłek na świecie podlega dość znacznym wahaniom, co wynika z silnej korelacji wielkości zbiorów jabłek z pogodą. Mieści się ona w przedziale od 70 do ponad 90 mln ton. W sezonie 2020/2021 USDA oszacowała zbiory jabłek na świecie na około 76 mln ton. Z czego na Europę przypada około 12 mln ton. Największym światowym producentem jabłek pozostają Chiny (szacunki na sezon 2020/2021 to 40,5 mln ton, w dobrych latach zbiory chińskie przekraczają 45 mln ton). W USA produkcja ma wynieść 4,6 mln ton, a w Turcji 4,3 mln ton.

Polska jest jednym z czołowych producentów jabłek na świecie i największym w Europie. Szacunki GUS na sezon 2020/2021 mówią o produkcji jabłek w Polsce na poziomie 3,8 mln ton. W UE głównymi konkurentami Polski na tym polu są Włochy ze zbiorami na poziomie 2,1 mln ton (szacunki WAPA na sezon 2020/2021).

Polska jest istotnym globalnym graczem zarówno jeśli chodzi o jabłko deserowe, jak również jabłko przemysłowe i produkcję koncentratu soku jabłkowego. Eksport jabłek świeżych z Polski w 2020 roku wyniósł 657 tys. ton i 1,3 mld zł. Głównymi odbiorcami polskich jabłek w minionym roku były: Białoruś (122 tys. ton), Niemcy (76 tys. ton) i Egipt (75 tys. ton). Z przyczyn politycznych od 2014 roku polskich jabłek nie kupuje Rosja – wcześniej największy ich odbiorca. Kraj, który mimo intensywnego rozwoju sadownictwa w ostatnich latach, pozostał największym importerem jabłek na świecie (ponad 800 tys. ton w sezonie).

Jeśli chodzi o ceny jabłek na polskim rynku to ceny skupu jabłek deserowych są mocno skorelowane z odmianami. Ceny skupu najpopularniejszych obecnie odmian (Golden Delicious, Gala, Red Jonaprince) to na początku marca 2021 roku poziom 1,40-1,90 zł/kg (zależny także od kalibru). Dla odmiany jabłka Idared czy Gloster skupowano na początku marca 2021 roku po 0,90-1,10 zł/kg. Ceny sprzedażowe w eksporcie w pierwszej części sezonu 20202021 miały średni poziom 1,86 zł/kg (grudzień 2020 roku). Ceny skupu jabłek przemysłowych, w zależności od kategorii surowca, mieściły się (marzec 20201 roku) w przedziale 0,40 zł/kg (tzw. zwykły przemysł) przez 0,55-0,60 zł/kg (tzw. suchy przemysł) do 0,70-00,75 zł/kg (suchy przemysł odmiany Golden Delicious).