Co będzie z cenami kapusty?
Na razie hurtowy rynek białej kapusty w Polsce funkcjonuje wciąż w trybie wakacyjnym. Podaż towaru jest spora, za to popyt ograniczony. Skutek – ceny w dużym hurcie ustabilizowały się na poziomie 0,40 – 0,50 zł/kg, chociaż z niektórych miejsc w kraju płyną sygnały, że za ładną kapustę płaci się nawet do 0,60 zł/kg. To efekt niekorzystnych warunków pogodowych i faktu, że w rejonach najbardziej dotkniętych bądź to ulewami (północ i centrum kraju), bądź suszą (południe) ładnej kapusty jest mniej.
Bieżące ceny kapusty nie są więc szczególnie wysokie, ale wciąż pozostają wyższe od zeszłorocznych. Są też wyższe (niekiedy znacząco) od tych z sześciu spośród dziewięciu poprzednich sezonów uwidocznionych na naszym wykresie. Najgorzej było w końcu sierpnia 2011 roku, gdy średnia cena wynosiła zaledwie 0,18 zł/kg.
Ale duże zmiany na rynku kapusty dopiero przed nami. Jesień to wszak okres głównego zbioru i największych zmian podażowych w sezonie. Z wstępnych szacunków GUS wynika, iż kapusty będzie mniej niż rok temu, ale zbiory mogą przekroczyć 1 mln ton.
Oznacza to, że jesienią i w zimie podaż kapusty będzie wysoka. Jakie będą ceny? To zależy też od popytu, ale im więcej towaru, tym większe zagrożenie, że będą one niskie. Trzeba zresztą wziąć pod uwagę jeszcze kwestię jakości. Jeśli będzie dużo jakościowo słabej kapusty, to będzie ona sprzedawana szybko i tanio, co popsuje ceny.
Trudno przewidzieć, jak rozwinie się sytuacja cenowa w końcu zimy i na wiosnę. W prognozie możemy się wesprzeć tym, co działo się w przeszłości. Na przykład w sezonie 2014/2015. Wówczas ceny w końcówce sierpnia były na poziomie 0,40 zł/kg średnio, a więc podobnie jak obecnie. A potem przyszły zbiory, rosła podaż i ceny malały. Pojawił się na rynku duży pesymizm, podbity jeszcze faktem wprowadzenia przez Rosję embarga.
Wielu producentów widząc spadek cen (średnia 0,33 zł/kg w listopadzie) i bojąc się o brak zbytu w kolejnych miesiącach, decydowało się orać kapustę na polach. Dość powszechne były przewidywania, że kapusta wiosną nie zapłaci i ceny na koniec sezonu będą niskie. Stało się odwrotni. Zredukowana podaż (działał tez mechanizm wycofywania z rynku) plus wysoki popyt zza granicy sprawiły, że średnia cena na koniec maja 2015 roku sięgnęła 1,20 zł/kg!
Wtedy zadziałał, znany z psychologii, mechanizm samoniszczącej się prognozy. Tak wielu uczestników rynku uwierzyło, że będzie źle, że przełożyło się to na dużą redukcję podaży i rezultacie ceny poszły w górę. A jak będzie w tym sezonie? Opisany scenariusz jest jak najbardziej możliwy. Ale i odwrotnie. Jeśli większość uwierzy w niskie ceny, to zapasy będą mniejsze, ale jeśli kapusta będzie trzymana w chłodniach do wiosny, to ceny mogą się załamać z powodu nadpodaży. Rada na to jest jedna – trzeba bacznie śledzić informacje rynkowe i nastroje. Nie tylko na polskim rynku, ale i chociażby na rynku rosyjskim, bo embargo embargiem, ale jak w Rosji kapusty brakuje, to w Polsce rynek się aktywizuje.
Zobacz więcej: Kapusta
Biała kapusta tanieje także w Kazachstanie
